'Met zijn pluimstaart, lieve koppie en leuke pluimoortjes zien ze er gewoon wel heel aardig uit. Maar mensen vergeten dat hij ook jonge vogeltjes eet', lacht stads ecoloog Geert. Hij bedacht een eekhoorntjes-brug om de toekomst van de gulzige eekhoorn in de Amsterdamse stadsparken veilig te stellen.

Geert Timmermans is als stadsecoloog al meer dan 20 jaar werkzaam bij de gemeente Amsterdam. Voordat hij bij de gemeente ging werken was hij al ongelofelijk geïnteresseerd in natuur en dan met name de natuur in de stad, en schreef er zelfs samen met Martin Melchers een boek over. Hij heeft zich destijds ook verdiept in de eekhoorn en zo heeft hij zijn kennis over het dier opgedaan. Geert is een geboren en getogen Amsterdammer, heeft altijd in de stad gewoond. Als kleine jongen was hij graag met zijn vader op pad in de natuur. ‘Ik was altijd met schepnetjes in de weer en had een terrarium, de liefde voor natuur zat er al vroeg in’.

De visie van de gemeente Amsterdam is: de stad is er voor mens, plant en dier. Geert houdt zich bezig met de ecologische structuur voor de stad, daarbij kun je denken aan ecoducten. Een idee waar Geert toch best trots op is, is de eekhoornbrug.

Ik vind het geinige beestjes
Geert Timmermans

Eekhoorns zijn in de gemeente Amsterdam te vinden in het Amsterdamse Bos, het Amstelpark, het Gijsbrecht van Aemstelpark en het Beatrixpark. ‘Het Amstelpark vormt samen met het Amsterdamse bos het kerngebied van de eekhoorn. Om daar te komen gebruiken ze het Gijsbrecht van Aemstelpark als groene verbinding, maar dat park wordt op 6 plekken doorsneden door wegen. De eekhoorn verplaatst zich door de kronen van de bomen, maar als de bomen te ver weg staan dan kunnen ze de sprong niet maken en dan gaan ze over de weg. Met veel dode eekhoorns tot gevolg. Hiervoor zocht ik naar een oplossing en die hebben we gevonden in de eekhoornbrug.’

Eekhoorn | Foto: Ray Eye

‘De eekhoorn is een super aansprekend beestje. Hoe hij zich door de bomen beweegt en springt van tak naar tak. Het is een beestje dat tot de verbeelding spreekt. Ze spelen vaak een rol in tekenfilmpjes. Ik vind het geinige beestjes.’

In totaal zijn er in de parken een kleine honderd nesten. Naar schatting leven er zo'n twee- tot vierhonderd eekhoorns in heel Amsterdam. ‘De meeste mensen worden wel blij wanneer ze een eekhoorn zien. Ze lopen een beetje huppelend en hebben een karakteristiek rennetje. Wat ik leuk vind, dat geldt voor meerdere dieren overigens, eekhoorns in het wild zijn heel schuw. Maar je ziet dat ze zich aanpassen aan hun hun leefgebied. In de stad zijn ze mensen gewend, of dat er honden worden uitgelaten, ook het verkeer schrikt ze niet af. Ik zeg altijd: als je eekhoorns wil zien, ga dan naar het stadspark.’

De eekhoornbrug in BinnensteBuiten

Als een flamboyante acrobaat verplaatst de eekhoorn zich door de bossen. Een plek waar dit beestje het in ieder geval naar zijn zin heeft zijn de Amsterdamse stadsparken. Mede door een idee van stadsecoloog Geert Timmermans. 

Bekijk het item

Bekijk de video

Loof en naaldbomen
Eekhoorns hebben een voorkeur voor een leefgebied met zowel loof- als naaldbomen, zodat ze bij een gebrek aan zaden van eiken of beuken de zaden van dennen en fijnsparren kunnen eten. 'Door naaldbomen aan te planten in parken met alleen loofbomen, kunnen we de overlevingskansen van de eekhoorn vergroten.’

Voedsel
De eekhoorn eet voornamelijk bessen, knoppen, dennenappels, noten en soms jonge vogeltjes. Ze verstoppen eikels, walnoten en ander voedsel in de grond als wintervoorraad. Vaak worden deze voorraden niet meer gevonden en daar ontstaan weer nieuwe bomen uit.

De eekhoorn leeft solitair en is voornamelijk na zonsopgang en vlak voor zonsondergang actief. In tegenstelling tot wat veel mensen denken houden eekhoorns geen winterslaap, maar een winterrust, legt Geert uit. Ze trekken zich terug in hun nesten en gebruiken daarvoor ook boomholten, oude kraaien- of eksternesten of grote nestkasten als nestplaats. 

Een eekhoornnest wordt minsten 5 meter boven de grond gemaakt. Ze gebruiken om het nest te bekleden zacht materiaal zoals wol, gras, bast of mos.

Eekhoorn

Voortplanting
Vanaf november tot maart is de paartijd van de eekhoorn. Vrouwtjes hebben 2 worpen per jaar van meestal zo’n 3 tot 5 jongen per keer. ‘In de paartijd kun je makkelijker een eekhoorn spotten. De mannetjes jagen dan letterlijk achter de vrouwtjes aan en is de kans heel groot dat je ze achter elkaar aan ziet rennen.’

Mensen zien de eekhoorn over de brug lopen
Geert Timmermans

De eekhoornbrug is dé oplossing
In 2012 heeft de gemeente gekeken naar de ecologische structuur van Amsterdam en knelpunten in beeld gebracht. Het aantal dodelijk slachtoffers van de eekhoorn was er daar 1 van, legt Geert uit. Geert laat weten dat het om een vrij simpele oplossing gaat. ‘De eekhoornbruggen, van in totaal driehonderd strekkende meter, bestaan uit gespannen scheepstouwen met een kunststof matje ertussen. Ze zijn gemonteerd aan boomkronen aan weerszijden van de weg. En het werkt! Sinds 2012 zijn er bijna geen overreden eekhoorns meer aangetroffen en we krijgen meldingen dat mensen de eekhoorn zien lopen over de brug.’

Goed voorbeeld doet volgen want in een aantal andere gemeenten als Soest, Roermond en Apeldoorn hangt nu het ‘Amsterdamse ontwerp’ van de eekhoornbrug.

‘De eekhoorn is een beschermd diersoort dus als gemeente willen we er alles aan doen om dit beestje te behouden. Ik ben trots dat de eekhoorn het hier naar hun zin heeft en ik hoop dat wij met z’n allen nog lang van dit diertje mogen genieten!