Ze veranderen versteende binnensteden in romantische groene oases en zijn ook nog eens ontzettend nuttig: geveltuintjes! BinnensteBuiten vertelt je alles over deze miniparadijsjes en legt uit hoe je er zelf een maakt.

Hoe meer, hoe beter
Wie door hun opfleurende vermogen nog geen geveltuinfan is, zal dat zeker worden na het vernemen van voordelen die ze hebben voor onder meer bijen en het klimaat. Daarbij geldt; hoe meer geveltuintjes, hoe groter het resultaat.

Versteende gebieden als steden en dorpen worden met het toenemende aantal hete zomerdagen steeds vaker blootgesteld aan hittestress. Door dichte bebouwing en een gebrek aan vegetatie kan hitte slecht weg, waardoor het in de stad ’s zomers soms wel zeven graden warmer is dan op het platteland! Ook het aantal hevige, korte stortbuien neemt door klimaatverandering toe. Het regenwater uit deze buien kan in versteende gebieden niet snel genoeg wegvloeien, met blank staande straten en overstromingen tot gevolg.

Laat nu net de geveltuin voor beide problemen een oplossing bieden. Door in iedere straat ruimte te geven aan groen vloeien stad en natuur samen. Regenwater kan sneller wegvloeien in groene bodems en gebouwen en straten warmer minder snel op wanneer ze omringd worden door schaduwrijke en hitte-absorberende (klim)planten, struiken en bomen. Ook insecten zijn geholpen met meer groen in de stad. Met de juiste beplanting bieden geveltuinen een lopend buffet voor wilde bijen, vlinders en andere insecten die onze hulp hard nodig hebben.

Een optimaal benutte geveltuin in 's-Hertogenbosch | Foto: Ted van Hooff

Aan de slag
Goed, aan de slag dus. Controleer altijd of en binnen welke regels de gemeente het toestaat om in jouw straat een geveltuin aan te leggen. Zo zijn er in verband met rolstoeltoegankelijkheid beperkingen aan de maximale diepte van je geveltuin. Veel gemeenten stimuleren de aanleg van geveltuintjes. Check voordat je begint daarom ook of er subsidiemogelijkheden of diensten beschikbaar zijn in jouw woonplaats. Zo hebben sommige gemeenten mensen in huis die jouw stoepje professioneel beplantingsklaar maken.

Bij het aanleggen van een geveltuin houd je ook met de volgende punten rekening:

  • Graaf niet dieper dan 25 cm om beschadiging aan kabels en leidingen te voorkomen.
  • De maximale breedte van een geveltuin is de breedte van je huis.
  • Ga je zelf tegels verwijderen? Met een rand zorg je voor een stevige scheiding tussen geveltuin en trottoir en voorkom je dat stoeptegels los gaan liggen.
  • Bewaar alle verwijderde tegels voor het geval de volgende bewoners geen groene ambities hebben.
  • Het witte zand dat onder stoeptegels ligt is niet geschikt voor planten. Vervang het door vruchtbare tuinaarde.

Wie het niet zit zitten om tegels te verwijderen kan nog steeds een geveltuin maken! Met een mooie verzameling bloempotten in wisselende grootte verandert je gevel alsnog in een fleurig lusthof. Planten in potten hebben wel vaker water nodig.

Geveltuin

Doe het samen!
Misschien ben je niet de enige in de buurt die verlangt naar een groener straatbeeld. Inventariseer eens bij je buren wie er nog meer een heimelijk groen hart of stratenmakerskwaliteiten heeft. Het aanleggen van geveltuintjes kan zomaar tot een gezellige buurtmiddag leiden waar zowel de straat als de stille snoeier van nummer vijftien helemaal van opbloeit. Ook minder mobiele buurtgenoten kunnen op deze manier genieten van een geveltuin. Vele handen maken immers licht werk.

Het aanleggen van geveltuintjes kan zomaar tot een gezellige buurtmiddag leiden

Welke planten?
De tuinaarde ligt er, de rand er keurig strak omheen. En dan? Welke planten geschikt zijn voor jouw geveltuin is grotendeels afhankelijk van de stand van je tuin. Een tuin op het zuiden leent zich bijvoorbeeld voor zonaanbidders als de zonnehoed, passiebloem of Engels gras. Kijk wanneer je planten aanschaft dus altijd goed op het kaartje om geschikte planten voor jouw geveltuin te vinden en plant mee met het klimaat. Zo zijn mediterrane planten als lavendel ook geschikt voor Hollandse bodem. Bonusvoordeel: je hoeft de gieter minder vaak van stal te halen.

Met een combinatie van bodembedekkers, struiken en klimplanten benut je de grond optimaal. Gebruik je regenpijp om de hoogte in te gaan en ga voor bloemen die in verschillende maanden bloeien voor een zomer lang plezier. Groenblijvende planten zoals de Toscaanse jasmijn zorgen dat er ook in de winter nog wat moois te zien is. Niet alle gemeenten staan klimplanten toe, controleer dit dus goed voor je naar het tuincentrum gaat.

Sproei minder


Tuinieren hoeft niet gelijk te staan aan sproeien. Houd in droge periodes altijd het weerbericht in de gaten; de bloemetjes hoeven geen tuinslang te zien als moeder natuur de volgende dag zelf aan het bewateren slaat. Met de juiste plantensoorten voor jouw tuin is minimaal sproeien mogelijk.

Is het toch nodig? Sproei dan ’s avonds, zo voorkom je dat het water direct verdampt.

Wie de insecten een warm hart toedraagt geniet met behulp van een inheemse bijen-, vlinder of lieveheersbeestjesmix en een portie geduld van de toestroom aan bezoekers. Met een klein bijenhotel, vogelhuisje of vogelvoedersilo aan de dakgoot bruist je gevel spoedig van het leven.  

Collectieve geveltuinaanleggers stemmen voor wat meer geheel de plantensoorten af met hun buren. Zo kan heel de straat ineens roze kleuren. Door de activiteiten uit te breiden naar boomspiegels en bermen ontstaat er een heuse groene olievlek door de buurt. De mogelijkheden zijn eindeloos!

Geschreven door
Ted van Hooff
Datum