Een nieuwe realiteit; dorpen en steden in Nederland die lokaal last hebben van extreme regenval in zeer korte tijd. Dat hebben we afgelopen juli kunnen zien in Limburg. Hoe wij met onze wateren omgaan gaat steeds belangrijker worden. Maar het is ook goed om te kijken hoe onze huidige waterafvoer ervoor staat. Onze steden zijn ontworpen om het regenwater via de riolen, zo snel mogelijk de stad uit te krijgen. Knappe koppen over het hele land proberen echter anders naar het Nederlandse waterafvoer te gaan kijken.
Opslag voor water
Een aantal van die knappe koppen werken op The Green Village op de campus van de Technische Universiteit Delft. The Green Village is een plek waar groene oplossingen voor extreem weer door klimaatverandering worden onderzocht. Het is een proeftuin waar gebouwd en getest wordt. Ook wordt er gekeken of de theorie en de praktijk goed op elkaar aansluiten. Een van de onderzoeken gaat over de mogelijkheid om regenwater onder de Nederlandse straten op te slaan, de zogenaamde ‘Rainroad’. De bedoeling is dat je een betonblok systeem bouwt onder de huidige bestrating. Dit zijn betonblokken waarbij een groot gat in het midden zit. Die worden in een rijtje naast elkaar gelegd onder de bestrating. De gaten liggen tegen elkaar aan. Op deze manier creëer je in die gaten ruimte waar het regenwater in opgeslagen kan worden. Daaronder zit weer een watervasthoudende laag. De combinatie van de waterdoorlatende stenen en die watervasthoudende laag zouden ervoor moeten zorgen dat het water niet op straat blijft liggen en uiteindelijk wegzakt in het grondwater. Wanneer de zon schijnt zal het water via de voegen verdampen en zo voor verkoeling zorgen aan de oppervlakte van onze straten. Zo kunnen onze straten het water zelf vasthouden en omhoogtrekken. Een trucje die bomen en planten natuurlijk allang kennen!
Minder beton, meer groen
Als je weet dat bomen en planten goed zijn in het vasthouden van water lijkt de oplossing vrij voor de hand te liggen. Minder beton. Meer groen. In stedelijk gebied is echter 70 tot 90 procent van het oppervlak nog steeds verhard met bebouwing, straten, pleinen en betegelde tuinen. Dus daar valt nog veel terrein te winnen. Dit zijn een aantal manieren waarop er vergroend kan worden.
- Aanleggen van wadi’s. Een wadi is een met grind en zand gevulde greppel of sloot, die water kan vasthouden maar ook infiltreren. Bij dit systeem stroomt het water van daken en wegen niet in de riolering, maar via bovengrondse goten en/of greppels in de wadi.
- Het vergroenen van daken en tuinen van particulieren.
- Groenstroken in parkeerterrein.
Dit soort oplossingen worden op gemeentelijk niveau her en der toegepast. Maar het vergroenen kun je zelf ook doen of samen met je buren. In je eigen voor- of achtertuin. Je eigen dak. Of op een collectief dak, mocht je in een appartement of flat wonen.
Extra buffer
Kujtessa uit het Limburgse Valkenburg heeft afgelopen juli in haar woning zelf te maken gehad met extreme weersomstandigheden. Volgens haar is het ook belangrijk om om je huis heen extra buffers in te bouwen. ‘Onze poorten en garage zijn eruit geslagen door het water bij deze overstroming. We hebben besloten om aan de achterkant bij onze garage en de poorten profielen te maken. In die profielen kun je grote ijzeren platen schuiven wanneer er weer dreiging is. Wanneer je de ruimte en mogelijkheid hebt om dit te doen kan je op die manier een extra buffer creëren.’
Do's and Dont's
Het is heel fijn om te investeren in het tegenhouden en het laten wegvloeien van water. Maar het is ook goed om in het dagelijkse leven goed te weten waar je rekening mee moet houden wanneer je halsoverkop te maken krijgt met extreme wateroverlast. Heb je alle kennis paraat? En kun je je gedrag aanpassen op de nieuwe omstandigheden?
- Zorg er allereerst voor dat je naar een droge plek kan. Dit kan in huis zijn, of in je eigen omgeving. Hang een wit laken uit het raam zodat mensen weten dat je er bent. Een fluitje hebben is ook handig. Wanneer er hulp in de buurt is kan je jezelf makkelijk laten horen.
- Wanneer je ervoor kiest om thuis te blijven om het extreme weer uit te zitten moet je er eigenlijk vanuit gaan dat er geen water is en ook geen elektriciteit. Ook is er een kans dat je misschien niet meteen geholpen kan worden door de autoriteiten. Daarom is het goed om een basisprovisie in huis te hebben. En die provisie niet in de kelder te plaatsen maar juist op een van de hoogste plekken in huis. Je hoeft niet de hele supermarkt bij elkaar te horden. Beperk je tot een aantal gezonde basisdingen die je zonder gebruik van elektriciteit kan eten en drinken. Een aantal flessen water in huis is dan ook zeker geen overbodige luxe. Zorg ervoor dat je een lege fles of thermos in de buurt hebt. Mocht er nog water uit de kraan komen? Vul deze dan nog gauw.
- Zonder elektriciteit ook geen verwarming. Dekens, warme kleding, regenkleding en handdoeken. Die hoor je ook klaar te hebben liggen zodat je er in een paar seconde makkelijk bij kan.
- Bedenk eigenlijk dat je gaat kamperen in eigen woning. Dan weet je al gauw dat het handig is om kaarsen, lucifers en aanstekers in huis te hebben. Een zaklamp met batterijen of een zaklamp die je kunt opwinden.
- Het is sowieso goed om altijd voldoende medicijnen, EHBO-pakket en desinfecterende handgel in huis te hebben. Maar zeker op dit soort momenten waarbij je niet direct naar dokter of het ziekenhuis kan.
- Spreek goed af met je familie en vrienden en buren wat je plannen zijn. Maak goede afspraken.
- Help elkaar en werk samen met je buren. Gebruik elkaars voorzieningen wanneer dat kan.
- Mocht je na een evacuatie weer terug je huis in gaan; zet niet meteen de elektriciteit weer aan! De eerste stap is dat je alle zekeringen in je zekeringenkast uitzet. Vervolgens moet je nagaan welke delen van je huis waterschade hebben geleden. Ga na welke stopcontacten en schakelaars onder water hebben gestaan. Daarna zet je de hoofdschakelaar weer aan. Alleen de zekeringen van de niet-geraakte stroomcircuits kun je weer aanzetten. Ook belangrijk om in de gaten te houden! Wanneer een verdieping onder water heeft gestaan kun je er maar beter van afblijven. De circuits van de verdiepingen die niet onder water hebben gestaan mag je weer aanzetten. De rest laat je even rustig door een professional bekijken!
