‘Het gaat goed met het huis! We hebben bijna geen mankementen gehad. Het is een heerlijke plek om te zijn. Ook met de moestuin gaat het fantastisch: na een koud voorjaar hebben we bloemkolen, rode bieten, andijvie en paksoi. De tomaten komen er ook nog aan.’
Nadja huurt het huis van een wooncorporatie maar bouwde het naar eigen idee, met veel tweedehands bouwmaterialen. Zo zijn onder andere de ramen in het strohuisje aan hun tweede leven begonnen.
Zijn er sinds vorig jaar nog aanpassingen gedaan aan het huis?
‘Het blijft je eigen project, dus zijn er altijd bouwprojectjes. De muren aan de achterkant hebben bij wijze van experiment een kalklaag gekregen, omdat de zuidkant veel regen te verduren krijgt. De buitenkant ga ik nu helemaal van een kalk voorzien. Er zit ook pigment bij, waardoor het een zalmoranje tint krijgt: een warme uitstraling. Zonder pigment zou het huis grijzig worden, dat zie ik niet zitten. Ook heb ik het grootste deel van het open stro aan de voorkant dicht geleemd, om vocht te weren en zodat er niet te veel diertjes en insecten in komen te wonen. Buiten hebben we regentonnen met regenbuizen geïnstalleerd zodat ik het hemelwater kan opvangen voor mijn planten.’
Zijn er ook dingen die minder praktisch bleken dan je had verwacht?
‘De langwerpige ramen op het zuiden vangen veel regen, dus daar heb ik meer kans op lekkage. Een huis van stro in een ‘demontabele’ situatie is daarnaast niet zo praktisch, eigenlijk moet je alles kunnen dichtlemen zodat de isolatiewaarde van de stromuren niet achteruitgaat. Nu heb ik het idee dat er best wat kieren zijn in het huis. Maar goed, dit huis kan wél worden verplaatst, dat is natuurlijk een groot voordeel.’
Hoe heeft het huisje zich gehouden in de hitte en tijdens koude winterdagen?
‘Het blijft een vrijstaand huisje dat ook nog eens demontabel is, waardoor niet alles volledig is ‘afgeleemd’. De hitte komt er op sommige plekken dus nog tussen. Wel is het in mijn strohuisje koeler dan in de meeste huisjes, en zeker koeler dan buiten. De palletkachel heeft prima dienstgedaan in de winter. Koud hebben we het niet gehad.’
Nadja's strohuisje in BinnensteBuiten
Nadja woont samen met haar zoontje Ilja in een zelfgebouwd huis van stro en leem. Haar huis staat op Minitopia, een terrein in Den Bosch met kleine, alternatieve en duurzame woningen, dat bewoond mag worden tot 2023.
Bekijk de videoOok buiten het huisje blijkt het een en ander veranderd. Minitopia, gebouwd op een voormalige milieustraat, is visueel steeds groener geworden.
‘We merkten dat het hier vanwege de betonplaten ’s zomers heter is dan op andere plekken. Een van de bewoners doet mee aan een project waar bij geredde bomen een tijdelijke plek krijgen, bij ons op Minitopia. Er zijn duizend bomen aangenomen, waardoor we onder andere op het heuveltje ineens een klein bos hebben! Ook is er een extra terp in het midden aangelegd met een grote appelboom van een biologische boomkwekerij.’
Zou je opnieuw een huis van stro en leem bouwen?
‘Jazeker! Helemaal nu ik door ervaring geleerd heb hoe een volgend ontwerp nog efficiënter gebouwd kan worden, met beter te reguleren warmte en energie. Ik zou de onderste meter van het huis dan met kalk en hennep willen bouwen vanwege vochtbestendigheid. En ook zou ik een warmte-installatie bouwen zoals een rocket stove, en deze integreren in het interieur met een bank die de warmte opslaat, zodat dat de warmte van de kachel beter in de lemen muren trekt.’
Duurzame lessen van het strohuisje
- Bespaar kraanwater door een regenton te plaatsen: je planten smullen ervan.
- Plaats bomen en planten in je tuin om hittestress te voorkomen. Van een fruitboom pluk je zelf de vruchten.
- Met een palletkachel zit je er 's winters warmpjes en duurzaam bij.