Vorige week werd ik twee keer gebeld met een vraag over goede en vooral groene voornemens. De eerste vraag was voor een online artikel waarvoor ik geïnterviewd werd. Het ging over de overstap naar een vegan dieet: hoe kan je dat het beste aanpakken op zo’n manier dat je het ook nog volhoudt? Mijn antwoord daarop is altijd vrij simpel: doe het vanuit een intrinsieke motivatie, stap voor stap, probeer de lol erin te houden en wees niet te streng voor jezelf.

Toen ik besloot vegan te worden, werd dat getriggerd door de aanblik van een ingeboxed kalfje dat melk stond te drinken uit een fles, terwijl de moeder een paar meter verderop gemolken werd voor onze lattes. Daar werd ik zo verdrietig van, dat ik terplekke besloot vegan te worden. Voor een maand. En als ik behoefte zou hebben aan een broodje kaas, dan mocht ik daar gewoon aan toegeven, vond ik. Inmiddels zijn we vier jaar verder, eet ik nog steeds 100% vegan en heb ik al die tijd geen kruimel kaas aangeraakt. En dat voelt -gek genoeg- niet als een opoffering. Integendeel. Ik ontdekte nieuwe ingrediënten, gerechten en producten, zoals vegan kaas.

De tweede vraag die ik vorige week kreeg, was naar aanleiding van een nieuwjaarsborrel waar hetkanWEL-collega Asceline en ik gaan spreken. Het ging over het verduurzamen van je levensstijl. Duurzaamheid is zo’n allesomvattend thema, dat het verlammend kan werken en het verleidelijk kan zijn om gewoon door te gaan met je dagelijkse beslommeringen, alsof er niks aan de hand is. Hoe doorbreek je dat? Door gewoon ergens te beginnen. Het liefst bij minder consumeren.

Mensen denken vaak dat ik op een dag wakker werd, het roer radicaal omgooide en duurzaam ben gaan leven. Maar zo is het niet gegaan. Het ging geleidelijk. Mijn auto deed ik pas de deur uit, toen ik niet meer dagelijks op onmogelijke tijden naar Hilversum moest. Ik ben met tasjes, flesjes en bekers gaan sjouwen nadat ik een maand lang op plastic dieet ging en doorkreeg dat mijn afval grotendeels uit plastic bestond. En pas na het zien van verschillende tv-programma’s en documentaires over de kledingindustrie besloot ik niets meer bij fast fashionketens te kopen, omdat ik niet medeverantwoordelijk wil zijn voor het leed wat die industrie veroorzaakt op menselijk- en milieugebied.

Deze kerst zag ik de veelbesproken film Don’t look up, die door filmcritici werd afgefikt, maar door klimaatwetenschappers enthousiast werd ontvangen. In die film komt een allesvernietigende komeet (het klimaat) met grote snelheid op de aarde af. We hebben nog 6 maanden om in te grijpen en de ramp af te wenden, proberen wetenschappers (Leonardo di Caprio en Jennifer Lawrence) ons duidelijk te maken. Maar de president (Meryl Streep) heeft verkiezingen aan haar hoofd, de talkshows willen vooral dat de wetenschappers het ‘licht, luchtig en gezellig’ houden en het publiek hoort liever over de relatieperikelen van superster Ariane Grande dan over een aanstaande ramp die de mensheid zal vernietigen. 

De film schetst een redelijk cynisch, maar toch ook angstaanjagend nauwkeurig beeld van de dagelijkse realiteit. Zo zei demissionair premier Rutte tijdens de klimaattop eind november nog, dat het niet aan mensen uit te leggen is dat ze niet meer mogen vliegen of geen vlees meer mogen eten. Om ervoor te zorgen dat mensen niet extreemrechts gaan stemmen kan het milieubeleid niet ambitieuzer dan het nu is, was zijn overtuiging. Op zulke momenten voel ik me een beetje als Jennifer Lawrence, die in de film bijna hysterisch roept: “We’re all gonna fucking die!” Oftewel: wake up and do something. Die uitbarsting had in de film overigens niet het beoogde effect.

Ik denk dan ook dat positiviteit en hoop meer effect sorteren. In plaats van de focus te leggen op wat níet meer mag of kan, zoals Rutte deed met zijn uitspraak (vliegen, vlees eten), is het efficiënter om de nadruk te leggen op wat wél kan. Denk aan de nieuwe gerechten, ingrediënten en producten die je ontdekt als je vaker plantaardig gaat eten. De avontuurlijke treinreizen die je gaat ondernemen als je minder of niet meer wilt vliegen, zoals de Transsiberië Express of (dichterbij huis) de sleeper naar Wenen. Of de unieke tweedehands kledingstukken die je tijdens je speurtocht vindt en die niemand anders heeft. Omdenken noemen we dat.

Dus: laat 2022 één groot omdenk-avontuur zijn vol nieuwe ontdekkingen en ervaringen en vol goede, groene voornemens die langer meegaan dan de maand januari. Gelukkig nieuwjaar!

BinnensteBuiten en het platform hetkanWEL delen hun missie om zoveel mogelijk mensen te inspireren om op een toegankelijke manier bewuster te leven. Wyke en Asceline gidsen ons in de vorm van een 2-wekelijkse column door de de wereld van duurzaamheid.