Keti Koti dialoogtafel
Al weer meer dan 10 jaar organiseert Mercedes Zandwijken de Keti Koti dialoogtafels. Aan tafel delen de deelnemers persoonlijke ervaringen, herinneringen en gevoelens over de omgang met het slavernij en koloniale verleden in het heden. Twaalf jaar geleden nog onbekend, met weinig middelen en soms op straat. Nu reist Mercedes voor de aanvragen van deze verbindende gesprekstafels door het hele land. Op ministeries, scholen, bij banken en bedrijven. Steeds meer gaan zwarte en witte Nederlanders met elkaar in gesprek.
Start
Op 1 juli in het Oosterpark in Amsterdam vindt al jaren de Keti Koti herdenking plaats. Tegelijkertijd hoorde Mercedes altijd de soundchecks en opbouwwerkzaamheden voor het Keti Koti festival. ‘Ik wilde juist graag meer ruimte om te reflecteren op de geschiedenis en niet alleen met Nederlanders van kleur. Ik miste de dialoog. Daarbij wist ik van mijn man Machiel Keestra, mede-oprichter en filosoof, die joods is, dat met Pesach de hele familie aan een grote tafel plaatsneemt. Met een vrijheidsmaaltijd herdenkt men dan dat 3000 jaar geleden het joodse volk uit de slavernij werd verlost. Zo ontstond in 2001 bij mij het idee voor de Keti Koti dialoogtafels.'
Onzichtbare ketenen
Een andere persoonlijke motivatie van Mercedes voor de Keti Koti dialoogtafels, ook herkenbaar voor veel zwarte Nederlanders, is dat zij zich tijdens haar jeugd vaak onzichtbaar voelde en zonder stem. ‘Op school kreeg ik nauwelijks een voorleesbeurt en werd ik niet gevraagd de plantjes water te geven. Thuis gold de strenge Surinaamse opvoeding, het was niet gepast dat ik ongevraagd mijn stem lieten horen. Ook een overblijfsel van het geketende leven op de plantages.’
Verbinding en empathie aan de Keti Koti tafel
De maaltijd en rituelen zijn verbonden met het leven op de plantages. Er is een koor dat zingt. ‘Ik zie elke keer weer dat er diepe gesprekken plaatsvinden en er ruimte is om je eigen verhaal te vertellen. Voor sommigen is het de eerste keer dat ze vertellen over hoe racisme nog steeds in hun leven aanwezig is.’ Ook gaat het breder over hoeveel ruimte je durft in te nemen. Hoe dat koloniale verleden daarin doorwerkt. ‘Zo was ik onlangs bij de Keti Koti dialoogtafel van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Naderhand spraken een witte en zwarte vrouw af elkaars coach te willen zijn. Om elkaar te leren om meer of juist wat minder ruimte in te nemen. Ze raakten elkaars hart. En dat is precies wat er gebeurt aan deze Keti Koti dialoogtafels. We luisteren naar elkaar. Ook dragen de oude treurliederen bij aan de synchronisatie van witte en zwarte emoties. Zo mooi om te zien. Dan ben ik trots. Want meer begrip leidt tot meer compassie en verbinding in de samenleving.’
Meer weten over Keti Koti Tafel? Dat lees je hier.
