De oceanen, straten en bermen liggen er vol mee: plastic afval. De hoogste tijd om de vervuiling een halt toe te roepen. BinnensteBuiten gaat de strijd tegen plastic aan!

In ons dagelijks leven gebruiken we ongemerkt veel plastic en dat heeft nadelige gevolgen voor mens, dier en milieu. Zo doet een plastic tasje er wel 400 jaar over om af te breken en is een plastic beker met 100 jaar nog een snelle jongen. Er wordt zelfs voorspeld dat de oceanen in het jaar 2050 meer plastic dan vis zouden kunnen bevatten. Ook onzichtbaar richten microplastics in ons drinkwater en milieu schade aan.

Wat is onze eigen rol in dit verhaal? Met deze tien tips word je bewust van je eigen plasticverbruik én draag je je steentje bij om het tij te keren.

Tien keer minder


1. Voorkomen is beter dan genezen
Een plastic tasje bij de kassa, het zakje bij de broodafdeling, toetjes in individuele bakjes en geplastificeerde komkommers en aubergines: veel van ons plasticgebruik is overbodig. Wie zijn eigen boodschappentas en broodzakje meeneemt slaat meteen een grote slag. Zo’n retro nettasje past bovendien in iedere jaszak. Groenten, fruit en kruiden koop je zonder plastic jasje – en hartstikke vers – op de markt, bij de groenteboer of in de landwinkel.

2. Speur in de schappen
Veel (supermarkt)producten worden in verschillende verpakkingen aangeboden. Zo kun je bijvoorbeeld kiezen voor wasmiddel in een flacon of waspoeder in een kartonnen verpakking.

3. Hoe groter hoe beter
Wordt je favoriete shampoo of actuele sausverslaving alleen in een plastic verpakking verkocht? Ga dan voor de verpakking met het grootste volume. Zo is de verhouding plastic ten opzichte van product het gunstigst.

4. Nee bedankt
Plak een nee/nee- of nee/ja-sticker op je brievenbus om in plastic verpakte folders en reclamedrukwerk te weren. Ook de bomen zijn hiermee geholpen.

5. Alle beetjes helpen
Bestel je ijsje met een hoorntje in plaats van een bakje, ga voor houten wasknijpers en tandenborstels en was je handen met een blok zeep. Wanneer je bewust wordt van de hoeveelheid plastic in ons dagelijks leven, zie je steeds meer kansen voor verbetering.

Sticker

6. Niet voor één keer
Vermijd plastic producten voor eenmalig gebruik. Voor plastic rietjes, wattenstaafjes, mondkapjes, glitterconfetti en waterflesjes bestaan tegenwoordig genoeg alternatieven die niet ongerecycled nog honderden jaren blijven bestaan.

7. Nooit meer op je lijstje
De verpakkingen van menstruatieproducten als tampons en maandverband staan bol van het plastic. Door een menstruatiecup te gebruiken kun je dat hele schap voortaan overslaan.

8. Scheid bij de bron
Voorkom dat gebruikte plastic verpakkingen in de plastic soep terechtkomen door je afval te scheiden. Zamelt jouw gemeente het plastic niet apart in? Kijk dan op de website van de lokale afvalstoffendienst waar de dichtstbijzijnde oranje container staat. Een welkome frisse neus in tijden van thuiswerken.

7. Schroom niet
Afhaalmaaltijden worden meestal in plastic bakjes meegegeven. Maar wist je dat veel restaurants en delicatessenzaken klanten aanmoedigen om hun eigen verpakking mee te nemen? Je herkent ze aan de sticker van zerowastenederland.nl. Dit geldt ook voor je koffie to-go. De meeste koffietentjes geven zelfs korting wanneer je je eigen (thermo)beker meeneemt.

10. Heb je de smaak te pakken?
Gewapend met een prikker, handschoen en vuilniszak maak je eigen straat plasticvrij. En misschien ook wel de straat daarachter, en gelijk ook maar het steegje... Combineer het met een podcast of praat bij met een collega. De mogelijkheden zijn eindeloos. Voor je het weet heb je er een voorjaarswandeling op zitten.

Een kijkje in de spiegel

Hoe staan onze eigen redacteuren ervoor? We vroegen Annamara, Puck en Wille om bij te houden hoe het met hun eigen plasticverbruik gesteld is. Na twee weken kijken we opnieuw!

Annamara, getrouwd, twee kinderen


Hoe ziet het plasticverbruik er in jouw huishouden uit?
Vreselijk! We doen ons best, maar we hebben zeker elke week drie middelgrote vuilniszakken voor de plastic container.

Wat vind je van die hoeveelheid?
Matig! Ik zou graag wat minder vaak naar die container lopen met plastic en erger me ook aan alles wat in plastic verpakt zit (vleeswaren bijvoorbeeld zijn een crime!).

Is het meer of minder dan je verwacht had?
Meer! Wat vooral opvalt is beleg, koffiepakjes (we kopen koffie per 250 gram en drinken heel veel koffie, dus tel maar uit), maar ook plastic verpakkingen om toiletpapier, bananen, appels, zeeppompjes en de luierdoekjes zitten in plastic.

Houd je je bezig met het verminderen van plastic afval?
We doen ons best, maar die ambitie vergaat een beetje in de drukke werkweek, waardoor je uiteindelijk toch met al je plastic, gescheiden dat dan wel, naar de container moet.

Wat wil je uit de challenge halen?
Minder vaak naar die container! En bewuster kopen. Maar, wij redden het niet om elke week naar de markt te gaan, dus die oplossing (neem je toch linnen tasjes, weckflessen, tupperware mee naar de markt) gaat hier niet op.

Zijn er dingen die je op dit moment tegenhouden om minder plastic te gebruiken?
Drukte in de week eigenlijk, waardoor je in tijdsnood toch grijpt naar een product verpakt in plastic.

Twee weken later...

Hoe is het gegaan?
Goed. Eigenlijk ben ik me veel meer bewust van al het plastic dat wij in huis halen en dat is natuurlijk slecht nieuws, want het is zoveel. Maar aan de andere kant: eerder wisten we het niet eens! 

Hoe ziet je plastic afval er nu uit?
Er lijkt niet veel te zijn veranderd, de berg is er nog steeds. Wij scheiden het wel braaf, ook al twijfel ik na De Vuilnisman te hebben gezien of dat überhaupt zin heeft. We hebben wel een paar dingen aangepakt: koffie kopen in bulk (dus geen kleine verpakkingen), schoonmaakmiddel in bijvulverpakkingen en boodschappen met een tas (maar eerlijk: die vergaten we dan ook wel weer eens!).

Wat vond je het moeilijkst om na te leven?
Broodhalen in een zakje, bij de bakker staan en dan enorm moeilijk doen om een gesneden volkoren daarin te krijgen. Het was een gedoe, maar we hebben er één plastic zak mee uitgespaard.

Zijn er dingen die je voortaan blijft doen?
Ik probeer eraan te blijven denken om zelf een tas mee te nemen voor boodschappen en brood. Koffie blijven we groot inslaan. En verder: ik moet van mezelf nog één keer naar de afhaal met een tupperwarebakje.

Wat zijn jouw tips voor anderen?
Ga het eerst eens verzamelen. Dan zie je pas hoeveel het is.

 

Puck, alleenwonend


Hoe ziet het plasticverbruik er in jouw huishouden uit?
Ik verzamel relatief veel plastic. Na een week zeker 25 plastic items. Van klein tot groot. Van tasjes tot dekseltjes, zakjes en bakjes, frisdrankflessen tot schoonmaakverpakkingen.

Wat vind je van die hoeveelheid?
Ik vind het veel. Te veel. Zeker voor iemand die erop zichzelf al bewust mee bezig is en probeert te minderen.

Is het meer of minder dan je verwacht had?
Meer.

Houd je je bezig met het verminderen van plastic afval?
Ja.

Wat wil je uit de challenge halen?
Ik wil een beter inzicht krijgen in hoeveel plastic ik in korte tijd verzamel en proberen nog minder plastic verzamelen. Dat betekent dat ik bij de inkoop van artikelen bewust plastic vermijd en mijzelf uitdaag of ik op een alternatieve manier aan dit product kan komen zonder plastic verpakkingen te verzamelen.

Zijn er dingen die je op dit moment tegenhouden om minder plastic te gebruiken?
Ja, het kost meer tijd om plasticvrij in te kopen, omdat ik vaak naar een supermarkt ga waar groenten en fruit veelal in plastic worden verpakt moet ik nu naar een andere plek om daar mijn inkopen te doen.

Twee weken later...

Hoe is het gegaan?
Slecht. Ik heb echt mijn best gedaan om minder plastic te verzamelen, maar in plaats daarvan verzamelde ik alleen maar meer. Bij een IKEA-bestelling werd elk onderdeel in een apart plastic zakje geleverd. Heel irritant.

Hoe ziet je plastic afval er nu uit?
Als een grote afvalberg. Het plastic hoopt zich op en zoekt een uitweg.

Wat vond je het moeilijkst om na te leven?
Om plastic verpakkingen te vermijden. De buitenkant kan dan misschien van karton zijn, binnenin zitten gewoon plastic verpakkingen verstopt. Mijn favoriete cruesli bijvoorbeeld. Zit in een kartonnen verpakking, daarin zit een grote plastic zak. Ik giet het leeg in een pot en gooi die verpakking meteen weg. Hartstikke zonde. Ik ben mij bewuster dan ooit van de hoeveel plastic die wij verzamelen.

Zijn er dingen die je voortaan blijft doen?
Ja, zeker! Ik zal geen voorgepakte groenten en fruit meer kopen bij de lokale supermarkt. Ik fiets liever een blokje om voor de markt. Ook zorg ik dat ik altijd meerdere katoenen tasjes of netjes bij me heb. Want een extra plastic tas aanschaffen vind ik het ergste dat er is.

Wat zijn jouw tips voor anderen?
Maak jezelf bewust van de hoeveelheid plastic die je verzamelt, ga een challenge aan met je zelf en je huisgenoten, misschien zelfs met je buren of vrienden om de afvalberg inzichtelijk te maken. Daarna ga je gezamenlijk proberen te minderen, zo maak je er een sport van en is het leuk om te kijken of het je lukt op nul uit te komen. Je zou er misschien ook een beloning tegenover kunnen zetten. Degene met het meeste plastic van de dag moet die avond koken. Zoiets.

 

Wille, alleenwonend


Hoe ziet het plasticverbruik er in jouw huishouden uit?
Hoewel ik alleen woon vind ik dat ik best veel plastic verbruik, ook al ben ik mij bewust van de gevolgen ervan. Het plastic op de foto is van twee weken. En het grootste gedeelte bestaat uit verpakkingen van fruit, en vleesvervangers. Ook heb ik een keer eten afgehaald, waardoor er veel aan mijn verzameling is toegevoegd.

Wat vind je van die hoeveelheid?
Echt heel veel vind ik het! En ik denk dat het ook gemakkelijk minder zou kunnen zijn als ik het boodschappen doen beter zou plannen bijvoorbeeld.

Is het meer of minder dan je verwacht had?
Meer, ik beschouw mijzelf namelijk wel als een milieubewust persoon. En ik woon alleen! Kan echt niet dit.

Houd je je bezig met het verminderen van plastic afval?
Ja dat doe ik al wel, dus moet je nagaan! Ik koop eigenlijk nooit een flesje drinken vanwege het afval, maar deze week toevallig wel omdat ik geen drinken bij mij had. Ik breng mijn plastic ook weg naar een aparte bak, daardoor ben ik ook elke week bewust van de hoeveelheid. Ik koop vaak fruit zonder verpakking, maar soms moet je dan de afweging maken of je biologisch wilt kopen of zonder verpakking. Wat is beter?

Wat wil je uit de challenge halen?
Ik wil een patroon doorbreken en nieuw gedrag aanleren. Bijvoorbeeld meer tijd nemen voor boodschappen nemen zodat je naar meerdere winkels kan bijvoorbeeld. Brood bij de bakker (want papieren zak), groenten en fruit bij de turk (vaak geen verpakking) en dan de rest bij de supermarkt. En bijvoorbeeld meer tijd nemen voor het voorbereiden van lunch als je onderweg gaat. Die 'tussendoorverpakkingen' zijn funest voor je plasticverzameling.

Zijn er dingen die je op dit moment tegenhouden om minder plastic te gebruiken?
De luxe en snelheid waarmee je even iets kan eten. Dat je beter moet plannen. Daar heb ik niet altijd zin en tijd voor.

Twee weken later...

Hoe is het gegaan?
Het minderen van plastic is redelijk goed gegaan, maar er is zeker nog ruimte voor verbetering.

Hoe ziet je plastic afval er nu uit?
Ik ontkwam niet aan de kaasverpakkingen zoals die van feta en ricotta. Lastig om dat soort producten verpakkingsvrij te kopen. Als iemand tips heeft hoor ik het graag. Het is mij trouwens wel gelukt om mijn plastic gebruik te halveren!

Wat vond je het moeilijkst om na te leven?
Ik vond het moeilijk om consequent te blijven. Ik ben bijvoorbeeld een aantal keer naar de bakker geweest (papieren verpakking) en naar de groenteboer (geen verpakking) in plaats van naar een gewone supermarkt (veel verpakking). Dat scheelt heel veel afval! Maar op de dagen dat ik haast had en met honger op pad ging om boodschappen te doen heb ik wel producten gekocht in een onnodige verpakking. Op zo’n moment winnen honger en gemak het van plasticvrije voornemens.

Ben ik nu een slecht mens?

Zijn er dingen die je voortaan blijft doen?
Dankzij deze challenge heb ik mijn eigen broodbeleg gemaakt, dat vond ik een geslaagd experiment. Op deze manier heb ik veel plastic afval vermeden. De bakker waar ik dankzij deze challenge naartoe ben gegaan verkoopt heel lekker brood, dus daar blijf ik zeker naartoe gaan.

Wat zijn jouw tips voor anderen?
Doordat ik meer dingen zelf heb gemaakt in plaats van kant-en-klaar heb gekocht heb ik de afgelopen tijd veel minder afval geproduceerd. Ook ben ik bewuster boodschappen gaan doen en heb ik er meer tijd voor genomen. Helaas voel ik nu al dat dat lastig vol te houden is. Naar drie verschillende winkels voor de dagelijkse boodschappen kost eenvoudigweg te veel tijd! Ben ik nu een slecht mens?

Geschreven door
Ted van Hooff
Datum