Het was de dag voor Sinterklaas. Mijn planning verdiende op z’n zachtst gezegd niet bepaald de hoofdprijs. Nu de winkels om 17.00 uur dicht gingen, was de drukte niet te overzien en van anderhalve meter afstand leek al helemaal geen sprake meer. Toen ik mijn lijstje had afgewerkt, propte ik al mijn cadeautjes in mijn veel te kleine tas en deed een poging om ze door de regen min of meer droog naar huis te fietsen. Aan mijn stuur bungelde een papieren waarschuwing, omdat ik mijn fiets uit pure frustratie buiten de overvolle vakken geparkeerd had.

Verlanglijstjes

Sinterklaas lijkt elk jaar weer als een verrassing op het dak van mijn familie te ploffen. Een paar dagen voor het zover is, besluiten we vaak om het tóch gezellig te vieren. Over het ‘hoe’ lopen de meningen vaak uiteen. Zo blijven mijn ouders stoïcijns gedichten schrijven, terwijl mijn broer en ik daar jaren geleden al mee opgehouden zijn. Dit jaar eiste ik – omwille van de tijd en omwille van de vele onnodige spullen die zo’n sinterklaasfeest vaak met zich meebrengt - verlanglijstjes. Iets wat bij mijn broer en zijn gezin met enthousiasme ontvangen werd, maar waartegen mijn moeder protesteerde. En dus voerden we een ingewikkeld gesprek over thema’s als geven en ontvangen en consuminderen en ontspullen, terwijl ik me -met de telefoon aan mijn oor geklemd- door het winkelende publiek heen wurmde.

De impact van spulen

Het geven van cadeautjes is een ingewikkelde business. Het is soms lastig inschatten van welke spullen iemand echt gelukkig wordt. Binnen de betaalbare budgetten is de kans groot dat je met allerlei prullaria uit cadeauwinkels komt aanzetten, waar feitelijk niemand op zit te wachten, hoe fairtrade ze wellicht ook zijn. Juist spullen hebben een grote verborgen impact. Er zijn grondstoffen voor nodig en er komt ontbossing bij kijken waardoor de biodiversiteit afneemt. De spullen moeten gefabriceerd worden en veroorzaken daarmee bodem-, lucht- en waterverontreiniging. En dan reizen ze ook nog eens de hele wereld over om voor een paar euro in onze schappen te belanden. Dat vind ik zonde, helemaal als het gaat om spullen die ik eigenlijk niet echt wil hebben.  

Liefde, tijd en aandacht

Tegelijkertijd krijg je met een cadeau ook liefde, tijd en aandacht van iemand. Hierdoor krijgen bepaalde spullen, die je zelf in eerste instantie misschien nooit zou uitzoeken, toch waarde – juist omdat je ze van een bepaald persoon gekregen hebt. We hebben allemaal wel iets in huis staan waar we erg aan gehecht zijn, omdat het van iemand komt die belangrijk voor ons is. Grappig genoeg duurt juist bij deze (gegeven) spullen het geluksmoment langer dan bij al die andere spullen die we gedachteloos voor onszelf verzamelen en waarvan we het bestaan (vaak) na korte tijd alweer vergeten zijn. Er bestaat zoiets als hedonistische adaptatie: het geluksmoment dat je bij nieuwe spullen ervaart is van voorbijgaande aard.

Ik hoef niks

Overigens zeggen mensen in mijn omgeving steeds vaker: ik heb alles al, ik hoef niks. Een hele hoopvolle en begrijpelijk opmerking, maar niet echt behulpzaam als je toch graag een cadeautje wil geven. Daarom geven mijn vriendinnen en ik elkaar vaak een ‘ervaring’. Van cocktailborrel tot high tea en van wildplukken tot een concert. Inmiddels heb ik van die laatste -dankzij corona- nog een paar tegoed. Daar verheug ik me nu al op, want feitelijk vier je op die manier je verjaardag, Sinterklaas of kerst nog een keer.

Een ander alternatief, is een stuk land kopen voor iemand. Dat klinkt pompeuzer dan het is. Er zijn tegenwoordig namelijk talloze opties waarbij je voor een klein bedrag een paar vierkante meters land adopteert waar vervolgens gegarandeerd de natuur beschermd wordt of de bodem verbeterd. Een donatie aan een goed doel is ook altijd een goede. Ik kreeg tijdens Sinterklaas trouwens ‘braaf’ de boeken en duurzame sokken die op mijn verlanglijstje stonden. Misschien niet per se een verrassing, maar ik ben er blij mee.

BinnensteBuiten en het platform hetkanWEL delen hun missie om zoveel mogelijk mensen te inspireren om op een toegankelijke manier bewuster te leven. Wyke en Asceline gidsen ons in de vorm van een 2-wekelijkse column door de de wereld van duurzaamheid.