Cantharellen in de Schotse hooglanden
Als 22-jarige jonge ‘vent’ trok Evert met zijn vrienden de Schotse hooglanden in. Daar raakte hij in de ban van de paddenstoel. ‘Mijn vrienden twijfelden, maar toen ik ze op de grond zag staan wist ik het zeker: die gele cantharellen zijn ons maaltijdje voor vanavond!’. Zo ontstaat zijn interesse en leert hij door. Als boswachter ziet hij aan de lopende band paddenstoelen op zijn werkplek. ‘De sponszwam is magisch en ook het eekhoorntjesbrood is één van mijn favorieten.’
De sponszwam is magisch!
Niet alleen zijn paddenstoelen bijzonder mooi, ze zijn ook nog eens erg belangrijk. We noemen ze ‘de helden van de herfst’, want zonder hen wordt het bos een rommeltje. ‘Als er geen paddenstoelen zouden zijn betwijfel ik of het bos wel wil groeien. De schimmels zijn een doorgeefluik die voedingsstoffen vanuit de grond aan de bomen geven. En de boom geeft dan weer energie terug aan de schimmel. Ze helpen elkaar’, zegt Evert.
Paddenstoelen zoeken
Reden genoeg dus om zelf op pad te gaan en te kijken of je ze kunt vinden! Als je eenmaal weet waar je moet zoeken zie je steeds meer. Wil je paddenstoelen plukken, volg dan de richtlijnen van Staatsbosbeheer. In gebieden waar toegestaan mag je een klein bakje van 250 gram meenemen. Weet wat je plukt, dat ze niet giftig zijn en let erop dat de soort aanwezig blijft. Boekje in de aanslag, laarzen aan en zoeken maar!
Onder je voeten
Kijk eens onder je voeten; op welke grond sta je eigenlijk? Paddenstoelen zijn de vruchten van de schimmels in de grond. Dus welke paddenstoelen waar groeien, hangt af van de bodem.
- Zandgrond: hier zie je de bekende vliegenzwam en eekhoorntjesbrood
- Zure grond: heksenboleet en cantharellen houden hiervan
- Heide: het vuurzwammetje plopt tussen de heide en het veenmos uit de grond
- Tuingrond: de bekende en culinaire morielje groeit op tuingrond en dicht bij zee
- Langs de berm: hier kom je de geschubde inktzwam tegen
Kijk om je heen
Paddenstoelen zijn ook gek op bomen. Kijk dus ook omhoog…
- Eikenboom: de eikhaas en biefstukzwam houden van de zuurheid van een eik
- Beukenboom: rodekoolzwammen voelen zich thuis in verterend beukenblad
Paddenstoelen herkennen
‘Moet je de namen eens doornemen, alleen al hoe ze heten. Dat prikkelt zo de fantasie’, vertelt Evert enthousiast. Maar hoe herkennen we de paddenstoelen? Als je wilt weten hoe de paddenstoel heet, kun je ze op verschillende manieren definiëren.
- Groeperen: het scheelt al een heel stuk als je weet met welke familie je te maken hebt. Een familie, zoals boleten die onder bomen groeien, kun je zien als een groep. Neem een goed boekje mee, leer families herkennen en je zult merken dat het benoemen van de schimmels dan ook veel makkelijker gaat.
- Gebruik je neus: paddenstoelen kun je ook herkennen door je reuk te gebruiken. Stinkzwammen ruik je meteen! Zo ontdekte Evert een bijzondere paddenstoel: ‘Vorige week zag ik een paddenstoel waarvan ik niet wat ik voor me had. Ik plukte hem en vond hem uitgesproken naar kokos ruiken. En er kwam melk uit, dan moet het de kokosmelkzwam zijn!’
- Verkleuring: paddenstoelen kunnen verkleuren bij aanraking. Zo verkleurt de kastanjeboleet bij aanraking van geel naar inktblauw. Ze zijn gewoon eetbaar, chef-kok Alain Caron gebruikt ze ook!
Al een echte paddenstoelenkenner? Er blijven nieuwe soorten opduiken, dus saai wordt paddenstoelen zoeken niet. ‘Vanuit het zuiden zie je verschillende soorten oprukken naar het noorden. Het klimaat verandert, dus de soorten die van warmte houden zie je meer tevoorschijn komen. De sporen vliegen door de lucht, maar moeten zich wel ergens kunnen nestelen. Neem de traliezwam, dat is een gek ding en zag ik voor het eerst in Frankrijk, maar zie ik nu ook in Nederland her en der opduiken’, zegt boswachter Evert. Ogen openhouden dus, want zelfs hij raakt nog lang niet uitgekeken.
De top 5 van boswachter Evert
Enthousiast? Ga ook op zoek naar paddenstoelen! Deze top 5 ga je zeker vinden, want die komen het meeste voor in de Nederlandse bossen. Afstrepen maar!
- Cantharellen
- Eekhoorntjesbrood
- Kleverig koraalzwammetje
- Vliegenzwammen
- Zwavelzwam
