Jaap regisseert samen met collega’s Niek Roozen en Gert Wassink al het groen wat je ziet op Floriade. ‘Dat betekent dat we niet alleen de bestaande bomen in ere houden, maar uiteraard ook nieuwe bomen planten en de onderbeplanting (alle planten onder de bomen, bijvoorbeeld heesters, red.) een plek geven.’ Daarnaast organiseert het team het onderhoud.

Floriade vergt nogal wat onderhoud met zo’n grote hoeveelheid groen. ‘In totaal kent het terrein 6000 bomen in 750 verschillende soorten en selecties. De helft is nieuw geplant, het grootste deel van deze geplante bomen staat in het arboretum. En nog een klein deel in het bos, tegen Floriade aan.’

Het arboretum, ofwel de bomenbibliotheek is dan ook niet voor niets de trots van Jaap. ‘Op het terrein staan in totaal 192 kavels, van 32m bij 50m. Op iedere noord- en zuidkant van een kavel staat eenzelfde boomsoort. Kijk je van oost naar west dan zie je korte rijtjes met dezelfde boomsoort. Van noord naar zuid zie je overal veel meer verschillende boomsoorten. Dit alles op alfabetische volgorde, op de botanische naam van de boomsoort. Op elke kruising zie je deze structuur duidelijk terug, het concept klopt gewoon! En daar waar de namen van de bomen beginnen met een a, geld dat ook voor de onderbeplanting. Landschapsarchitect Winy Maas heeft de bomenbibliotheek tien jaar geleden bedacht en wij hebben de bibliotheek gevuld.’

Veel planten in de bibliotheek beginnen met een a. ‘Ik geloof wel 28 van de 192 kavels. Zo hebben we maar twee b kavels, maar dan wel weer een heel groot aantal c kavels. In ieder geval genoeg keuze.’

Voor het vullen van deze bijzondere groene bibliotheek was er aan aanbod geen gebrek. ‘Startpunt was de ‘Naamlijst houtige gewassen’ met daarin alle planten en bomen die in Nederland gekweekt worden. In Nederland hebben we het geluk dat we een grote boomkwekerijsector en daarmee genoeg keuze hebben.’

Bijna alle bomen zijn ingezonden door boomkwekers. Daarmee is de boomkwekerijsector een van de grootse deelnemers aan Floriade.’ Kwekers nemen deel met allemaal een heel eigen doel. ‘Sommigen gaan met hun kleinzoon naar Floriade en kunnen dan laten zien dat dit de boom van opa is. Maar anderen willen marketing opzetten voor hun bedrijf en laten zien wat ze kweken. Het concept van de variatie in een boomsoort is een ideale mogelijkheid voor Nederlandse lanen in de toekomst volgens Jaap. ‘Bomen per rij variëren levert veel voordelen op. Zo vergroot je de biodiversiteit en spreid je het risico op ziektes of op bijvoorbeeld de eikenprocessierups (aangezien ze maar beperkt zijn tot een aantal eikenbomen). Daarnaast zorg je ook nog eens voor verschillende boomsoorten die passen in ons nieuwe klimaat.’
 

Dat bomen in ons nieuwe klimaat moeten passen is van groot belang zegt Jaap. ‘Ons huidige klimaat is te vergelijken met dat van Dijon, midden in Frankrijk, twintig jaar geleden. Dat we onze bomen daarop aanpassen is dus van grote betekenis. In de stad heerst, ook door ‘urban heat’ een landklimaat, met hete, droge zomers. En niet alle boomsoorten, waaronder veel inheemse, kunnen daartegen. Bomen plant je ten slotte in ieder geval voor vijftig jaar en dan is het klimaat helaas nóg weer anders.

Het is volgens Jaap een heftige constatering. ‘Maar klimaatverandering gaat zo snel. Dus los van de bomen op alfabetische volgorde plaatsen, hebben we keuzes moeten maken voor bomen die kunnen omgaan met het veranderende klimaat. In die zin is het dus ook een klimaatarboretum. In Almere hebben we wel het geluk dat we hier te maken hebben met hele goede zeeklei. Hier verderop staat een boom die precies 50 jaar oud is, geplant in 1972. In bijvoorbeeld Brabant had je dezelfde boom al wel 100 jaar geschat, aangezien zo’n boom het veel minder goed doet op voedingsarme zandgrond. Aanpassen van de groeiplaats is op Floriade ook nergens gebeurd. Dat is ook het meest duurzaam!’

Na Floriade zal het terrein omgetoverd worden tot woonwijk. Op alle kavels komen dan nieuwbouwhuizen, midden in de bomenbibliotheek. ‘Bewoners weten van tevoren al goed welke bomen op hun kavel staan. Ze hebben dan ook een instandhoudingsplicht. Voor de bomen hebben we dan ook gekeken hoe het ze afgaat in een woonwijk. Er waren dus veel aspecten om rekening mee te houden: voor nu moet het geschikt zijn, maar ook als hier een nieuwe wijk staat.’

Jaap is enorm enthousiast over dit project en heel tevreden hoe het is verlopen, ‘ik vind het gewoon fantastisch!’. Ook na Floriade gaat hij met nog met evenveel passie door als dendroloog. ‘Mijn hobby is mijn vak en mijn vak is mijn hobby. Ik hoef dus eigenlijk nooit te werken! En met zo’n project als dit kan ik mijn geluk als dendroloog natuurlijk niet op.’

Floriade in Almere is nog tot en met 9 oktober 2022 te bezoeken.