De naam zegt al waar hun geboortegrond ligt: deze imposante dieren komen oorspronkelijk uit West-Schotland. Ze stammen af van een nog ouder Keltisch rund. Die leefden daar al eeuwen terug op de ruige hooglanden in het wild. Ze zijn oersterk en kunnen dankzij hun lange vacht goed tegen een koud en grillig klimaat. De buitenste laag van de vacht houdt water tegen, terwijl de binnenste laag vooral voor warmte zorgt. De Hooglanders zijn dus behoorlijk aangepast aan hun omgeving en krijgen zelfs hun kalfjes op latere leeftijd, zodat hun overlevingskansen groot zijn.
Grazen voor biodiversiteit
Pas in de jaren zeventig en tachtig komen de eerste Hooglanders naar Nederland. Nu leven er hier zelfs meer dan in Schotland, zo’n duizend stuks. Niet alleen vanwege hun mooie uiterlijk, maar ook omdat ze goede grazers zijn en planten eten die andere grazers laten liggen. De hooglanders snoeien planten en struiken en zorgen voor licht en ruimte, zodat er weer andere planten tot bloei kunnen komen. Zo helpen ze bij het natuurbeheer en zorgen ze ervoor dat weiden en rivieroevers niet dichtgroeien. Heel belangrijk dus voor de biodiversiteit.
Doe maar een ander kleurtje
Oorspronkelijk hadden de Hooglanders altijd een zwarte vacht, maar het verhaal gaat dat omstreeks 1840 koningin Victoria het bevel gaf om meer rode Hooglanders te fokken. Zij hield meer van de koe in een roodbruine kleur. Daardoor zijn de meeste runderen nu roodbruin. Er lopen ook zeldzame witte en blonde Hooglanders rond.
'Zien ze wel wat?', kan je denken als de haren zo enorm voor hun ogen hangen? Jazeker. En naarmate het voorjaar vordert, zal die wintervacht gepaard met lange haren, plaats maken voor een luchtiger en korthariger jasje. In het najaar komt de dikke vacht weer terug.
Schotse Hooglander kan 800 kg wegen
Ze zijn niet snel gek te maken. De oerrunderen staan bekend om hun rustige karakter en zijn zelden agressief, maar als er kalfjes aanwezig zijn kun je beter uit de buurt blijven. Dat geldt zowel voor de Hooglander-stier als de koe. Die kan je trouwens onderscheiden door hun hoorns. Bij de mannetjes staan die horizontaler op de kop, dan bij de vrouwtjes. Daar krullen de hoorns ook meer op naar boven.
De stieren kunnen wel 800 kg worden en de koeien 500 kg. Al met al, indrukwekkend grazers die door hun vacht tot -30 prima buiten kunnen zijn. Het is niet de kou, maar de hitte die het hen moeilijk maakt. Daarom zie je in de zomers vaak Schotse Hooglanders door het water waden om af te koelen.
Hooglanders spotten
De Schotse Hooglanders zijn op veel plekken te bewonderen in Nederland. Ondanks hun indrukwekkende hoorns zijn het zeer vriendelijke dieren, maar hou wel altijd tenminste 25 meter afstand. Doorkruis nooit een kudde en mocht je per ongeluk dichtbij een Hooglander staan. Loop er met een boog omheen of loop rustig weg. De afgelopen jaren zijn er wel eens incidenten geweest met grote grazers en wandelaars, maar het gaat vrijwel altijd goed als je gepaste afstand houdt melden natuurbeheer organisaties.
Hier kan je wandelen en Schotse Hooglanders zien
- het Sleenerzand en het Orvelterveld, Orvelte, Drenthe
- het Hijkerveld en het Groote Zand, Spier, Drenthe
- natuurgebied Geestmerambacht, Noord-Scharwoude
- de Broekpolder, Vlaardingen, Zuid-Holland
- de Noorderwaardpolder, Noord-Brabant
- het Geuzenbos, Amsterdam
- de Landtong Rozenburg, Rotterdamse Haven
- Park Vogelenzang, Rhoon, Zuid-Holland
- Nationaal Park De Meinweg, Limburg
- Nationaal Park de Biesbosch, Zuid-Holland/ Noord-Brabant
- Nationaal Park Lauwersmeer, Groningen, Friesland
- Nationaal Park De Veluwezoom, Gelderland
- Nationaal Park Zuid Kennemerland, Noord-Holland
- Nationaal Park Hollandse Duinen, Zuid-Holland
- het Limburgse Drielandenpark, Limburg (Zwarte Hooglanders)
Met dank aan: Freenature, ANWB, Staatsbosbeheer, Naturetoday en Wandel.nl
