Voorjaar 2020: we kunnen ons allemaal de eerste lockdown herinneren. In de binnensteden is geen mens te bekennen. De hemel kleurt helder door de stop op het vliegverkeer. Je kan een speld horen vallen; zo stil is het buiten. Behalve wanneer de vogels zich laten horen. Zangvogels communiceren met meer gevarieerde zang en over grotere afstanden. Nu staan we aan het begin van het tweede corona voorjaar. We werken thuis en zoeken massaal de natuur op, zelfs dertig procent meer! Waarom doen we dat? 

Groen effect op je hersenen

Wetenschapsjournalist en natuurkundige Mark Mieras verdiept zich al jaren in de werking van onze hersenen en de manier waarop wij onze zintuigen gebruiken. En wat blijkt: een klein beetje groen heeft verassend veel effect op onze hersenen en onze zintuigen. ‘Je ziet dat de natuur een mooie manier is om mensen zelfredzaam te maken. Via onze zintuigen oefent de natuur invloed op ons uit zonder dat we het weten. Bomen en planten verspreiden stoffen die door onze neus worden opgepikt. Dan worden we in een actieve toestand geplaatst. Dat is een onbewust proces. Het heeft een kalmerende werking. Maar om dit mee te kunnen krijgen moet je wel in de buurt van planten of bomen komen.’

Hang een natuurfoto op

Voor wie het niet mogelijk is om in de buurt van planten of bomen te komen hebben onze zintuigen al genoeg aan het beeld van een boom. 'Wanneer je door je raam naar de tuin kijkt heeft het al invloed. Onze ogen vinden het fijn om ernaar te kijken; dat gaat vanzelf. Wanneer je een natuurfoto in je huiskamer hangt heeft dit zelfs een kalmerend effect. Het doet iets met ons stresssysteem, onze aandacht en brengt je in een ontspannen toestand.'

Zo gebruik je al je zintuigen

Het meer stadse leven heeft er door de jaren heen voor gezorgd dat we heel erg visueel zijn ingesteld. De ogen nemen het voortouw; de andere zintuigen hobbelen er achteraan. ‘We hebben onszelf nogal afgesloten van alle andere zintuigen. Je neus leren gebruiken, je gehoor. De focus ligt heel erg op het visuele. Maar dat is zonde. In je andere zintuigen zit zoveel fascinatie en zoveel informatie. Wanneer je je daarvoor afsluit dan geef je je hersenen niet de kans om te doen wat ze willen doen. Op den duur levert dat heel veel stress op. Je hersenen willen dat je al die zintuigen op de juiste manier gebruikt en prikkelt.’

Gevoeliger door corona

Een goede zaak dus dat je het groen meer opzoekt! En die vogel die je normaal gesproken niet hoorde nu hele repertoires hoort fluiten. Volgens Mieras is een dergelijke alertheid na afgelopen winter ook toe te schrijven aan de corona maatregelen. Mensen zijn namelijk altijd op zoek naar manieren om via hun zintuigen te ontstressen. Normaal gesproken -vooral in de stad- doen mensen dit door middel van het theater of door elkaar op te zoeken. Maar dat kon nu niet. 'Nu het voorjaar is aangebroken- juist in dit corona jaar- denk ik dat mensen nog meer op zoek zijn naar die intense ervaring. Naar die zelfmedicatie. Om via je je zintuigen te ontstressen. Je vindt het niet meer in dat theater of door die sociale contacten dus vinden je zintuigen dit ontstressende gevoel op andere plekken, op andere manieren. Daardoor hoor je ineens die vogeltjes extra hard fluiten. Of ben je veel gevoeliger voor die natuurgeuren. Of hoor je die wind ruisen.'

Zoek de natuur op

Een goede ontwikkeling volgens Mieras want onze zintuigen willen dat je ze evenredig leert gebruiken. En ze van tijd tot tijd prikkelt met ontstressende elementen uit de natuur. Want daar zijn de menselijke zintuigen op geëvolueerd. 'Die boom voor je deur is heel belangrijk. Je ziet mensen de voortuin bestraten want dat is makkelijk te onderhouden. Dat is doodzonde! De natuur -ook al is het klein- zorgt ervoor dat je zo gezond mogelijk blijft. Wanneer je toch nog meer gestrest raakt heb je weer die grotere natuur nodig. Dus naar de zee gaan of het bos in. En zo hoor je dat een beetje af te wisselen met elkaar.'

Blij om buiten te zijn!

Dus eigenlijk is het niet zo gek dat je zintuigen op scherp staan dit voorjaar. 'Biologisch gezien zijn we gemaakt om buiten te zijn. Daarom reageren we ook zo heftig op zo’n hele winterperiode binnen zitten. Je ziet dat koeien wanneer ze voor het eerst naar buiten mogen de wei in gaan, ze ook gaan dansen. Mensen zijn wat dat betreft niet veel anders!'