Praten over duurzaamheid is één ding, maar er iets mee doen, dat is een tweede. De Rotterdamse Berend van Zanten (29) richt twee jaar geleden met Raymond Landegent campagnebureau Groenemorgen op. Ze hakken het klimaatprobleem in stukjes: van geveltuin tot vrijheidssoep. Hoe gaan zij verschil maken?

Het lijkt een gezellig en vrijblijvend initiatief, maar Berend en zijn conceptbureau zijn zeer gedreven om ons op een laagdrempelige manier ertoe te bewegen duurzamer te leven. Duurzaamheid: een lastige materie waar Berend graag zijn tanden inzet. Niet zo gek zegt hij zelf, want al op jonge leeftijd krijgt de stadse Berend van huis uit mee dat je zeker geen toeschouwer bent van de natuur, maar een onderdeel.

Opgroeien in de stad

Berend: ‘Ik ben in Rotterdam opgegroeid, in de stad, en we gingen met ons gezin veel de natuur in. Zeker vergeleken met andere stedelijke kids, kreeg ik dat meer mee. In de stad tussen de stenen heb je namelijk niet echt een connectie met de natuur. We aten thuis ook nauwelijks vlees. Dat was in een tijd waarin mensen overbezorgd aan je vragen: ‘krijg je dan wel genoeg vitamines binnen!?!’ We deden ook langer met kleding. De basis kreeg ik daar mee. Fatsoenlijk met elkaar omgaan, met de natuur, met dieren. Dan ben je die dingen al vanzelf goed aan het doen. Zonder dat je denkt: ik ben duurzaam bezig.’

Raymond en Berend (rechts op de foto) | Foto: eigen archief

Plastic omsmelten tot vogelhuisjes

Jaren later bouwt hij dat dagelijkse bewustzijn uit zijn jeugd uit met kennis rondom duurzaamheid. Termen als circulariteit en klimaatadaptatie passeren de revue. Maar het is pas tijdens zijn studie dat hij via culturele evenementen die hij organiseert het groene denken in de dagelijkse praktijk leert brengen. ‘Dat speelde toen meteen eigenlijk een rol. Tijdens mijn eerste evenement hebben we plastic ingezameld om deze om te laten smelten tot vogelhuisjes. Ik weet nog dat we heftige discussies hadden over wat er op het menu mocht staan. Zo begon het eigenlijk. Binnen wat je doet probeer je zo verantwoord mogelijk te zijn.’ 

Waar gewipt wordt, groeien planten!
NK Tegelwippen 2020

In die hoedanigheid leert hij Raymond kennen, toen schoenverkoper inmiddels medeorganisator van groene events: van geveltuin campagne, tot pop-up warenhuis, NK Tegelwippen en duurzaam vegan festival. ‘Raymond wilde ook meer waarde toevoegen aan de maatschappij. Dus dat stukje idealisme komt overeen. Samen zijn we die groene projecten op gaan zetten. We willen in Rotterdam met onze projecten mensen zo bewust mogelijk maken.’  

Duurzaamheid is (te) duur

De uitdaging is: hoe maak je duurzaamheid inzichtelijk? ‘Het begint al door het niet te zien als iets wat op zichzelf staat. Maatschappelijke issues zoals armoede, eenzaamheid, discriminatie en klimaatverandering hangen samen. Wanneer je armoede oplost hebben mensen meer ruimte om duurzamer te leven en keuzes te maken. Nu is duurzaamheid helaas nog te vaak een duur iets.’

Samen soep eten op 5 mei

Bevrijdingsdag grijpen de mannen aan om armoede en eenzaamheid tegen te gaan. Ze gaan 'vrijheidssoep' uitdelen in de stad. Het idee ontstaat in april 2020, naar aanleiding van het initiatief ‘De Vrijheidsmaaltijdsoep’ in Amsterdam. Berend en Kelly Leeuwis (van creatief bureau Kongsi) vinden daarin inspiratie en brengen vrijheidssoep naar Rotterdam. ‘Normaal gesproken heb je op 5 mei vrijheidsmaaltijden. Een lange tafel waarbij je samen in gesprek kunt gaan over vrijheid. Zodat je elkaar beter kunt leren begrijpen. Maar vanwege corona kan dat niet. Dus zijn we soep aan Rotterdammers gaan bezorgen. Vorig jaar hebben we aan 20.000 Rotterdammers ingeblikte soep kunnen geven. En dit jaar op 5 mei zitten we op 40.000 Rotterdammers. Het grootste deel van de soep gaat via welzijnspartners weg. Voor Syrische vluchtelingen, ouderenzorg, de voedselbank, daklozenopvang. Het idee is dat we met elkaar op 5 mei alsnog dezelfde maaltijd eten.’

Geveltuin is fijn thuiskomen

Na vele groene initiatieven heeft Berend een goed gevoel over wat ze tot nu bereikt hebben. ‘Volgens mij zijn we erg goed in mensen mee te krijgen. Door het ludiek, fris en het speels te brengen. Zo’n vrijheidsthema kan je heel zwaar brengen, je kan het ook iets luchtiger houden en mensen toch over vrijheid laten nadenken. Je kan met het project ‘1000 Geveltuinen’ een heel verhaal ophangen over klimaatadaptatie. Je kan ook zeggen: dit is je geveltuin, dat is superfijn thuiskomen!’ 

De ultieme geveltuin | Foto: Pixabay

Doe het samen

Maar al zie je door de bomen het bos niet meer; het blijft belangrijk om positief te blijven en niet te verzanden in de gedachte: ‘het vraagstuk is te ingewikkeld; het gaat toch niet meer lukken’.  ‘Blijf die verbinding zien tussen klimaat en armoede en saamhorigheid. Blijf die community's vormen. Vaak vinden mensen contact met de buren heel belangrijk maar klimaat interesseert ze geen ruk. En andersom. Als we nou duidelijk kunnen maken dat die dingen elkaar versterken kunnen meer mensen mee gaan doen.’