Betül maakt en beschildert keramiek volgens een 1000 jaar oud Turks ambacht vol symboliek. Als één van de weinigen in Nederland schildert ze met veel liefde traditionele patronen op borden, vazen en tegels.

Fotografie: Roos Eijmers

Betoverd door de techniek

Betül groeit op in de Turkse plaats Kutahya, in het hart van de çini kunst. Çini is de Turkse traditionele kunst van beschilderd keramiek. Hier raakt ze als jong meisje betoverd door deze kunstvorm en ze gaat op haar 18e keramiek studeren aan de universiteit om zich het ambacht eigen te maken.

'Ik ben vijftien tot zestien uur bezig met één bord.'
Betül Aşlı Bayram – Çini kunstenaar

De kunst van beschilderd keramiek

De çini ontwerpen, die lokale Turkse gewoonten en geloofsovertuigingen vertegenwoordigen, worden op papier getekend en met de hand op het oppervlak overgebracht. Daarna wordt het werk geverfd, geglazuurd en gebakken. Het maken van çini wordt formeel en informeel beoefend in traditionele werkplaatsen, onderwijscentra en thuis. Het wordt beschouwd als een uitlaatklep voor zelfexpressie, ontwikkeling, genezing en als een symbolisch aspect van de culturele identiteit van Turkije. Passie, geduld, liefde en creativiteit vormen de kern van deze oude kunstvorm.

Kaftans met traditionele patronen

In de Ottomaanse cultuur is de kaftan heel belangrijk. De kaftan is het symbool van sociale status, macht en rijkdom. Betül wil mensen met de Turkse cultuur kennis laten maken. Ze maakt zelf kaftans met een gietmal en beschilderd ze met traditionele kleuren en patronen.

Kleuren met een symbolische waarde

Niet alleen de patronen uit de çini kunst hebben betekenis, ook de kleuren waarmee men schildert hebben een symbolische waarde. Zo staat de kleur blauw bijvoorbeeld voor oneindigheid en vrijheid. Betül haalt de verf uit Turkije, omdat ze de juiste pigmenten niet in Nederland kon vinden. Het is net een andere kleur.

'Voor mij is het echt therapie.'
Betül Aşlı Bayram – Çini kunstenaar
Geschreven door
Dorenda van Knegsel
Datum