'President Poetin heeft opnieuw oorlog naar Europa gebracht', zei Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie. Dagenlang zat ik gekluisterd aan mijn laptop om het nieuws op de voet te volgen en te luisteren naar het leger van experts dat de ontwikkelingen vanuit verschillende invalshoeken probeerde te duiden. Tegelijkertijd werd in een parallel universum, mede door Rusland en Oekraïne, de laatste hand gelegd aan het tweede deel van het IPCC-klimaatrapport dat maandag gepresenteerd werd. 

Rust zoeken

Terwijl mijn brein overuren draaide met alle binnenstromende informatie en een gevoel van grote machteloosheid zich van me meester maakte, besloot ik alles even ‘on hold’ te zetten en te doen wat ik altijd doe in situaties waarin het me even te veel wordt: yoga. Ik rolde mijn matje uit in dezelfde zaal waar oud-Amerika correspondent Max Westerman ooit filmde voor zijn miniserie ‘Max Westerman zoekt rust’. Rust was namelijk precies wat ik zocht. En vond. Op dat moment althans. Want niet lang daarna kwam het nieuws dat Poetin de nucleaire strijdkrachten op scherp zette en daarmee stond ook mijn hoofd weer volop aan. 

We zijn Atlas niet

'Laten we de practice van vandaag opdragen aan Oekraïne en de mensen van Oekraïne', zei de yogadocent zacht. Om er even later aan toe te voegen: 'Probeer niet het gewicht van de wereld op je schouders te dragen. Je bent Atlas niet.' En hoewel je dat laatste natuurlijk wel weet, voelde die opmerking toch als een opluchting. Het deed me denken aan de klimaatdiscussie, om die parallel hier meteen maar even te trekken. Want net als met het nieuws over de oorlog in Oekraïne, kan ook het nieuws over klimaatverandering en de catastrofale gevolgen daarvan nogal overweldigend zijn.

We komen net kijken

Ter illustratie. Als je uitzoomt en de geologische geschiedenis van de aarde terugbrengt naar een overzichtelijke 24 uur, dan sterven de dinosauriërs rond 23.40 uur uit en komt de mens pas in de laatste paar seconden voor middernacht ten tonele. En in die paar seconden hebben we het voor elkaar gekregen om de zesde uitstervingsgolf op gang te brengen, zoals de Amerikaanse journalist Elizabeth Kolbert het noemt in haar boek The Sixth Extinction: an unnatural history (2014). Daar waar er bij de dinosauriërs nog een meteoriet aan te pas moest komen, hebben we de huidige klimaatverandering en bijbehorende ecologische ramp geheel aan onszelf te danken. Waarmee ik niet meteen alle hoop en relativering de grond in wil stampen, maar alleen maar wil illustreren dat dit grote plaatje een nogal verlammend effect kan hebben. 

Perspectief en hoop

Goed, dan probeer ik nu toch de draai te maken naar optimisme, want dat is wat we met hetkanWEL elke dag proberen te doen: perspectief bieden en laten zien dat het anders kan en dat het ook al anders gebeurt. Daarvoor is het nodig om dat hele grote verhaal klein en behapbaar te maken en in te zoomen op de impact die je als individu wél degelijke kan hebben. Zoals mijn grote heldin Jane Goodall deze week in haar hopecast (briljante naam) op Insta zei: 'You cannot not be depressed if you look around at the problems of the world. That’s why the message is: don’t think globally, act locally. See that you can make a difference, cause when you see that you make a difference you want to do more and you inspire others to join you.'

Stap voor stap naar impact

Je eigen levensstijl verduurzamen is een proces dat stap voor stap gaat. Mijn vegan dieet begon met het voornemen om een maand lang 100% plantaardig te eten. Inmiddels zijn we vier jaar verder en krijg ik regelmatig feedback van vrienden, familie en kennissen die steeds vaker vegan eten en het (en ik citeer) 'ook nog lekker vinden!'. Toen ik minder ging douchen, minder zeep ging gebruiken en koos voor zo weinig mogelijk plastic, hoorde ik ook dingen terug als: 'Ik ben ook overgestapt op een stuk zeep'. Of: “Ik gebruik sinds kort herbruikbare wattenschijfjes.' 

Soms moeten we inzoomen

Hiermee wil ik mezelf geen schouderklopje geven, maar ik wil laten zien dat je als individu meer invloed hebt dan je denkt. En dat je soms even moet inzoomen om een groot verhaal terug te brengen naar kleine, menselijke acties met positieve impact. Dat geldt ook voor die verschrikkelijke oorlog. Want juist de verhalen die bijblijven, zijn de verhalen van Nederlandse chauffeurs die Oekraïners helpen met eten en drinken. Of die Poolse vrouw uit Warschau die naar de grens afreist en twee vluchtelingen gezinnen onderbrengt bij haarzelf en haar zus. Of het verhaal van de 15-jarige Marieke die haar kamer wil afstaan aan Oekraïense vluchtelingen. 

Als we inzoomen, zien we de aanstekelijke goedheid van de mens, die ons aanzet om ook iets te willen doen. En dan denk ik stiekem: we redden het wel, met elkaar. Laten we hopen dat het weer snel vrede wordt. 

BinnensteBuiten en het platform hetkanWEL delen hun missie om zoveel mogelijk mensen te inspireren om op een toegankelijke manier bewuster te leven. Wyke en Asceline gidsen ons in de vorm van een tweewekelijkse column door de de wereld van duurzaamheid.