Als vanuit het niets nam mijn hond plotseling een duik in de afwasmachine en hapte naar het blokje dat ik erin gooide. Met een klap zat haar hoofd klem tussen het onderste rek met borden en de bodem van de machine. De borden vlogen alle kanten op en in 'slow motion' zag ik mezelf de hond bij haar halsband grijpen, terwijl ik in een vloeiende beweging met mijn voet de deur van de machine dichtklapte. De adrenaline gierde door mijn lijf en ik zuchtte diep. De hond was weer gered.

Even een side note. Voor de hondenliefhebbers onder ons: ik heb een Beagle. Voor de niet-hondenliefhebbers: ik heb een hond die alles eet wat los en vast zit en zich in die pogingen niet laat afschrikken door niet-eetbare chemicaliën of andere giftige stoffen.

Waarom kocht ik die rommel eigenlijk?

Ondanks mijn opluchting dat ik de hond weer het leven had gered, zette het voorval me toch aan het denken. Waarom kocht ik die blokjes eigenlijk voor in de afwasmachine? En als het zo slecht was voor de hond, was het dan niet ook slecht voor mijn gezin? En voor het milieu? Natuurlijk, een retorische vraag. Het antwoord wist ik best. Toch ging ik even op onderzoek uit.

Commerciële afwasblokjes bevatten een complex mengsel van chemicaliën die vuil en vet verwijderen en je vaat — zoals de reclame belooft — glanzend schoon maken. Maar in dat kleine tabletje zit een enorme hoeveelheid rommel.

Niet-ionogene oppervlakte-actieve wattes?

Ik zet ze even voor je op een rij. In niet-biologische afwasblokjes zitten geur- en kleurstoffen, conserveringsmiddelen, oppervlakte-actieve stoffen (surfactanten) en wasactieve stoffen (niet-ionogene oppervlakte-actieve stoffen) die het vet van je afwas weken. Ook bevatten sommige merken fosfaten, die het water vervuilen en schadelijk zijn voor ecosystemen en waterontharders, zoals fosfonaten en polycarboxylaten. Daar worden waterplanten en dieren ook niet blij van. Of wat dacht je van bleekmiddelen die de was lekker bacterievrij maken, maar datzelfde effect hebben op je huid en ogen. 

In normale hoeveelheden niet schadelijk

Volgens de officiële site van de overheid – waarzitwatin.nl – zijn deze ingrediënten in ‘normale’ hoeveelheden niet schadelijk. Effectief zijn ze wel, maar fijn niet. Niet voor je hond en ook niet voor jezelf. Het was dus de hoogste tijd om op zoek te gaan naar milieuvriendelijkere variant, die — hopelijk — ook net zo goed zou afwassen. Die zijn er genoeg, maar als je ziet wat daar de ingrediënten van zijn, dan kun je ze veel beter zelf maken. Dat is goedkoper en nog duurzamer ook. En super simpel.

Wat heb je nodig voor zelfgemaakte afwasblokjes?

Om aan de slag te gaan, heb je slechts een handvol ingrediënten nodig die je waarschijnlijk al in huis hebt of gemakkelijk kunt vinden in de supermarkt:

- 1 kopje baking soda (natriumbicarbonaat)

- 1 kopje citroenzuur

- 1/2 kopje grof zout (zoals zeezout of Epsom zout)

- 1/2 kopje maïzena

- 1/2 kopje water

- 10-20 druppels etherische olie (optioneel, voor geur)

De magie van het mixen

Het proces is eenvoudig en neemt slechts een paar minuten van je tijd in beslag. Begin met het mengen van de droge ingrediënten in een grote kom: baking soda, citroenzuur, zout en maïzena. Deze combinatie zorgt voor de reinigende kracht en de glans die je van een afwasblokje verwacht. Voeg voor een frisse geur wat druppels etherische olie toe. Denk voor een ‘reguliere’ ervaring aan citroen.

Lekker laten bruisen

En dan komt het leuke deel. Voeg langzaam het water toe aan het droge mengsel terwijl je continu roert. Het mengsel zal beginnen te bruisen door de reactie van het citroenzuur met het water — een klein natuurkundig spektakel in je eigen keuken, dat nooit verveelt. Let goed op en roer door totdat je een consistentie bereikt die lijkt op nat zand. Heb je een natuurstenen aanrechtblad? Bescherm dat dan wel even. 

Schep het mengsel vervolgens in een ijsblokjesvorm of siliconenvorm en druk het stevig aan. Laat de vormpjes minstens 24 uur drogen zodat de blokjes volledig uitharden. Zodra ze droog zijn, kun je ze voorzichtig uit de vorm halen en bewaren in een luchtdichte container.

Gebruik en Tips

Het gebruik van deze zelfgemaakte afwasblokjes is net zo eenvoudig als de chemische varianten. Plaats één blokje in het afwasmiddelbakje van je vaatwasser en start het programma. Voor extra glans kun je een theelepel witte azijn aan de vaatwasser toevoegen.

En... Note to self. Houd je hond uit de buurt. Niet omdat hij of zij zich gaat vergiftigen, maar omdat de kans groot is dat die borden toch een keer breken. 

BinnensteBuiten en het platform hetkanWEL delen hun missie om zoveel mogelijk mensen te inspireren om op een toegankelijke manier bewuster te leven. Wyke en Asceline gidsen ons in de vorm van een tweewekelijks column door de de wereld van duurzaamheid.