Liefde voor geschiedenis
De 29-jarige Xaviera behoort tot een nieuwe lichting Surinaamse historici. 'Mijn liefde voor geschiedenis is ontstaan in de schoolbanken. Ik hing altijd aan de lippen van mijn docente', lacht Xaviera. 'Daarom besloot ik om geschiedenis te gaan studeren.'
Slavernij verleden
Tijdens de studie Geschiedenis aan de Anton de Kom-Universiteit in Paramaribo, is Xaviera’s interesse voor het slavernijverleden gewekt. 'Vanaf mijn 19e ben ik heel veel gaan lezen over de slavernij. Het gaat mij ook persoonlijk aan, want ik ben nazaat van tot slaafgemaakten uit het district Para. Na de slavernij kochten mijn voorouders de plantage waar ze zelf hadden gewerkt. Dat ze toen al het besef hadden dat grond veel waarde zou hebben voor het nageslacht, vind ik erg bijzonder. Daardoor hadden wij een betere start, maar voor heel veel nazaten is dat helaas niet het geval.'
Gebroken Zielen
Volgens Xaviera heeft het slavernijverleden nog steeds impact op de huidige Surinaamse samenleving. ‘Dat is ook niet zo gek, als je bedenkt dat onze voorouders gebroken zielen waren. Zij hebben dat generatie op generatie doorgegeven’, vertelt Xaviera. ‘De doorwerking van de mentale slavernij is daardoor nog steeds voelbaar. De fysieke pijn verdwijnt, maar de geestelijke pijn niet.’
Vooral de stadscreolen, de marrons en de inheemsen gaan gebukt onder het slavernijverleden. Eén van de gevolgen is dat zij een negatief zelfbeeld hebben, vertelt Xaviera. ‘Tijdens de slavernij waren de tot slaafgemaakten zodanig geconditioneerd om te geloven dat ze geen mens waren; dat ze helemaal niets voorstelden. En daarbij werd hun uiterlijk voortdurend bespot: hun brede neus, hun brede lippen, hun donkere huidskleur. Als je continu te horen krijgt dat je niets waard bent en dat je lelijk bent, dan doet dat uiteraard iets met je zelfbeeld. En daar hebben mensen tot op de dag van vandaag last van.'
Onderzoek vanuit eigen bril
Xaviera vindt het heel belangrijk dat er onderzoek wordt gedaan naar de impact van het slavernijverleden. En vooral ook dat dit onderzoek wordt gedaan door Surinaamse wetenschappers en historici, vanuit hun eigen perspectief. 'Onderzoek vanuit onze eigen bril. Helaas is er nog steeds weinig slavernij-onderzoek in Suriname, door Surinamers zelf. Dat komt omdat er in Suriname nauwelijks geld en middelen voor onderzoek zijn', legt Xaviera uit. 'Het zijn vooral Nederlandse onderzoekers die – zeker nu het onderwerp ook in Nederland alsnog op de kaart staat – met beurzen vanuit Nederland, naar Suriname afreizen, hier onderzoek doen naar het slavernijverleden, en vervolgens weer naar Nederland vertrekken. Dat zou ik graag anders willen zien.'
Veerkracht
Dat Xaviera van geschiedenis houdt, staat als een pijl boven water. 'Ik ben er heilig van overtuigd dat het belangrijk is om er veel over te praten, alleen dan kan er een verandering plaatsvinden. In mijn vrije tijd ben ik er ook actief mee bezig.' Zo is Xaviera een paar jaar geleden hoofdbestuurslid geworden van plantage La Prospérité. De voormalige houtplantage in het district Para, waar haar voorouders als tot slaafgemaakten werkten. 'Slavernij heeft ons veel ontnomen, maar onze voorouders hebben bewezen over een enorme veerkracht te beschikken. Het is belangrijk dat wij als nazaten ons deel doen. Ik vind dat Bob Marley dat heel mooi heeft verwoord in zijn nummer Redemption Song: Emancipate yourself from mental slavery, none but ourselves can free our mind.'
