Koken voor iedereen

Waar komt dat imago vandaan? 'Ik vind het heel belangrijk dat iedereen kan koken en dat het ook te betalen is. Mensen die het financieel niet breed hebben, kunnen minder vaak uit eten. En zijn sneller geneigd om een frikandel te frituren, want dat is lekker goedkoop en lekker veel. Die groep mensen probeer ik ook te bereiken, dat ook zij lekker kunnen genieten van hun kookkunsten.'

Van Curaçao naar Nederland

Sharon de Miranda is geboren in Nederland en deels opgegroeid op Curaçao. Daar volgde ze de koksopleiding waar de Zuid-Amerikaanse keuken centraal staat en vervolgde daarna haar opleiding in Amsterdam, waar de Franse keuken centraal staat.

'Hoewel ik het allemaal geleerd heb, zal je mij niet snel een ‘mousse’ zien maken. Ik voel me prettiger als ik gewoon kook. Ik benader de dingen graag positief en vind niets fijner dan samen te werken. Daar geloof ik in. Liever een grote barbecue met allemaal salades waar iedereen aan heeft meegeholpen, dan dat ik in mijn eentje de perfecte maaltijd heb staan bereiden. Ik hou van gezelligheid in de keuken, dat heb ik echt van huis uit meegekregen.'

Hoe zag je thuissituatie er precies uit? 'Ik heb een Nederlandse moeder en een Surinaamse vader. Mijn vader overleed toen ik vijf jaar oud was, maar mijn moeder is altijd Surinaams blijven koken. Ze vond het heel belangrijk dat wij kinderen de Surinaamse cultuur meekregen. Die pom en roti… heerlijk! Geen verdrietige herinneringen, maar blije momenten komen dan terug. Mijn vader overleed toen we op Curaçao woonden, waarna we teruggingen naar Nederland. Toen ik negen jaar oud was, kwam ik op een kinderfeestje en daar werd gekookt. Ik kreeg een grote koksmuts op en toen wist ik het: ik wil kok worden! Koken is sindsdien mijn grote liefde en welhaast obsessie geworden. Als puber heb ik tussen mijn 11e en 16e jaar weer op Curaçao gewoond en daar ben ik toen voor het eerst professioneel aan slag gegaan.'

Kennis delen op de campus

Behalve bij BinnensteBuiten is Sharon de Miranda ook chef-kok voor Food Forum, een ontmoetingsplek op Flevo Campus. De campus is het Flevolandse kenniscentrum voor het voedselsysteem van de nabije toekomst. Het Food Forum is een innovatie paviljoen waar niet alleen wordt gesproken en nagedacht over voedsel, maar waar het ook wordt gemaakt en gegeten.

Sharon heeft de leiding over de horeca en verzorgt o.a. het gastvrije ontvangst, de seizoensgebonden menukaart en ze bereidt de gezonde gerechten. Ze zoekt, het liefst binnen een straal van dertig kilometer, naar mooie en duurzame producten. Met het combineren van Hollands, Surinaams, Indisch, Caribisch, laat ze zien dat gezond eten lekker en smaakvol is.

Sharon gooit niets weg

Hoe heeft jouw achtergrond jouw smaak bepaald? 'Ik gooi in de keuken alle smaken door elkaar. Zoals de cocktail die ikzelf ben. Ook mijn half Indische oma is van invloed als ik kook. Ik kan net zo genieten van boerenkool als van roti. Maar voor bepaalde recepten heb ik zoveel respect, daar moet je van afblijven. Zo moet je pom gewoon maken zoals het hoort: op zijn Surinaams mét tayer (een Surinaamse kruidachtige plant) en niet met aardappelpuree en kipfilet. Dat mag absoluut niet!'

Een keer per maand rijdt Sharon vanuit haar woonplaats Almere naar de kookstudio in Soest. Er worden drie afleveringen op een dag gedraaid, waarin steeds weer een nieuw gerecht wordt bereid.

'Die gerechten ontstaan als ideeën in mijn hoofd. Ik hou geen lijstje bij, maar hou alles in de gaten voor BinnensteBuiten. Ik ben doorlopend bezig met het bedenken van gerechten. Vroeger oefende ik altijd thuis, nu niet meer. Maar als ik iets ongebruikelijks ga maken, zoals spaghetti gemaakt van wortels met paprikapuree, dan moet ik wel even oefenen. Na afloop eten we alles op. De cameraploeg neemt vaak bakjes mee. We doen niets weg.'

Wat vind je van de draaidagen? 'Ik vind het heel leuk om te doen, maar zo’n studio-dag is best pittig en hard werken. Na zo’n hele dag waarin ik veel moet praten, ben ik in de auto terug naar huis een half uurtje stil, heerlijk. Dan kom ik weer helemaal bij. Maar ik vind het super hoor. Al was het maar omdat ik zoveel kan koken! Ik kan m’n ei kwijt. Al mijn fantasie kan ik laten zien.'

Krijg je veel reacties op de uitzendingen? 'Enorm veel. In het begin kon ik het niet geloven. Eerst dacht ik dat ze naar iemand achter mij keken. Of dat mijn haar niet goed zat, maar het bleek dus dat ze mij kenden van tv. Dat is nu alweer vijf jaar zo. De reacties op straat zijn altijd heel positief. Ik groet altijd terug. Soms willen mensen mij ook even knuffelen, dat is heel lief, maar ik heb er niet altijd zin in. Toch zeg je niet snel nee… Maar met de corona crisis nu, is dat voorlopig voorbij.'

En online? 'Online is het een ander verhaal. Verscholen achter hun computer hebben sommige types overal commentaar op: ‘Waarom draag je geen schort? Waarom knip je je dreads niet af? Waarom gebruik je zoveel zout?’, terwijl ik dat helemaal niet doe. Mijn tattoos roepen ook veel vragen op. Maar dat leg ik graag uit: mijn arm staat voor mijn leven. Kijk, ik voel me zo Nederlands als het maar kan. Toch heb ik de naam van mijn dochter in het Arabisch staan en de naam van mijn zoon in het Hebreeuws. Dat kan allemaal. Op mijn arm is er geen oorlog, alleen maar liefde. Ik heb ook nog een Lotusbloem getatoeëerd. Toen ik zwanger was, miste ik mijn vader heel erg. Dat ik mijn zwangerschap niet met hem kon delen, viel mij zwaar, maar het mooie van de Lotus is dat deze zowel symbool staat voor geboorte als voor de dood. De perfecte tattoo voor mijn gevoel toen.'

Symboliek van groot belang

Sharons gevoeligheid voor symboliek, kreeg ze met de paplepel ingegeven. 'Mijn moeder stopte een verroeste spijker in de pom. Anders gaan je handen jeuken. Dat is echt bijgeloof! Dat doe ik niet hoor. Maar ik ben best wel opgegroeid daarmee. Je weet wel, een zwarte kat brengt ongeluk. We gingen vaak op vakantie naar Suriname, vanuit Curaçao. Als je daar een pad in zijn ogen aankijkt ’dan krimp je tien centimeter’. Of zoiets. Ik was er echt bang voor. Of de geesten in de Colakreek. Dat was donker water dat op bepaalde plekken met lint was afgezet, als je daaraan voorbijging dan trokken de geesten je naar beneden. Maar het zijn vooral de herinneringen aan eten die me zijn bijgebleven. Zoals het wassen van de rijst en de kip. In Nederland vindt men dat vreemd, kip wassen. Dat heeft echt met het buitenland te maken waar de hygiëne minder vanzelfsprekend is. Geuren kunnen die herinneringen mooi oproepen. De geur van een uitje in de pan. Zo begon mijn moeder ieder maaltijd. ‘Wat gaan we eten?’ riep ik dan gelijk. En zo begin ik zelf nu ook iedere maaltijd. Met een uitje, knoflook en tomaat. Heerlijk. Terwijl ik van rauwe tomaat helemaal niet hou!'

Sommige mensen houden helemaal niet van koken, snap je dat? 'Ik vind dat onbegrijpelijk. Er zijn zelfs mensen die niet van eten houden of vergeten te eten! Daar kan ik me niets bij voorstellen. Kijk ik heb ook wel eens geen zin, maar dat komt omdat ik de hele dag met eten bezig ben. Maar gelukkig is mijn man ook kok, dus dat scheelt.'

Vegan verder

Je bent gestopt met het eten van dierlijke producten. Waarom? 'Dat voelt voor mij beter. Hoewel ik laatst weer vis heb gegeten, waar ik enorm van genoot. Veganistisch eten is niet eenvoudig. Ik vind het heel leuk om me daar helemaal in te verdiepen; wat heb je nodig om de juiste hoeveelheid voedingstoffen binnen te krijgen. Zo heb ik ook eens zeven dagen alleen maar “groen” gegeten. Groene appels, groene spinazie, groene linzen, andijvie, paksoi. Toen had ik echt een ijzerverzadiging. Veel te veel ijzer gegeten. Dat is ook niet goed. Ik werd zo licht in mijn hoofd dat het leek alsof ik over de vloer zweefde. Ik probeer nu vooral te eten waar ik me goed bij voel en vertrouw daarbij op mijn intuïtie. Ik eet bijvoorbeeld al heel lang geen rijst meer en bijna geen koolhydraten. Maar ik weet wel goed hoe ik het moet maken. Ik heb het immers jaren gegeten! Ik kan voor jou de perfecte Surinaamse kip maken zonder dat ik het geproefd heb.'

In vijf jaar BinnensteBuiten heeft Sharon honderden gerechten bereid. Een favoriete aflevering kan ze niet kiezen. Maar wel een hele memorabele.

'Er is een aflevering geweest, heel lang geleden, toen maakte ik een zoete aardappeltaart en dat ging mis. Ik deed heel stom poedersuiker als laatste bij het beslag. Toen deed ik het apparaat aan en de poedersuiker vloog in het rond. Hahaha! En dat is gewoon zo uitgezonden. Dat vind ik zo leuk! Het was een stomme fout van mij. Maar later was ik er blij mee, want ook dat hoort bij koken. De hele keuken zat onder de poeder en ikzelf ook. Het gaat niet altijd perfect en dat hoeft ook niet, dat mag je best laten zien. Maar naar mijzelf kijken, blijf ik moeilijk vinden. Ik ben best kritisch op mezelf; gelukkig krijg ik veel leuke reacties. BinnensteBuiten is echt een droombaan voor me, ik geniet er met volle teugen van.'

Ambities

Wat zijn nog je ambities voor BinnensteBuiten? 'Ik werk nu al jaren in de kookstudio. Dat is mijn wereld, maar daar zou ik nu wel eens buiten willen kijken. Leuk op bezoek gaan bij mensen thuis en in hun keuken samen koken. Stel, iemand zegt dat ie de lekkerste worteltaart van Nederland maakt. Dan zou ik het leuk vinden om ze op te zoeken. Hoe doe je dat dan? Waar en waarmee? Vaak hebben mensen veel op- en aanmerkingen over hoe het beter kan. Dan zeg ik op mijn beurt: laat maar zien dan!'