Hoe het veganisme begon
In november 1944 bedacht de Britse houtbewerker Donald Watson een woord voor mensen die niet alleen de consumptie van vlees, maar ook van zuivel en eieren vermijden. De term ‘vegan’ was geboren. In de eerste nieuwsbrief van de net gestichte Vegan Society schreef hij meteen hoe het uitgesproken moest worden: ‘Viegan’, met een Engelse g, niet ‘viezjan’ dus. Een jaar eerder was bij veertig procent van de Britse runderen tuberculose vastgesteld. Voor Watson extra reden om dierlijke voedingsmiddelen af te wijzen. Toen Watson in 2005 op 95-jarige leeftijd overleed, telde het Verenigd Koninkrijk al een kwart miljoen viegans.

Vegan lifestyle populair
Het basisprincipe van veganisme is het volledig vermijden van het gebruik van dierlijke producten. Waar tien jaar geleden de meeste Nederlanders nog niet bekend waren met deze levenswijze, heeft het in het afgelopen decennia in rap tempo aan zichtbaarheid gewonnen. Veganistische kookboeken, restaurants, vlees- en zuivelvervangers zijn, met name in de grote steden, eenvoudig bereikbaar. Ook kleding kan veganistisch zijn.

Volgens de stichting Proveg, die plantaardig eten wil bevorderen, noemde in 2019 één procent van de Nederlanders zich veganist; zo’n 170.000 mensen. Twintig jaar geleden gold dat nog maar voor 16.000 Nederlanders. In de toegenomen urgentie en belangstelling voor klimaatproblemen ligt een deel van de verklaring. De (intensieve) veehouderij en de daarbij horende vlees- en zuivelconsumptie is een grote factor in de uitstoot van broeikasgassen wereldwijd. Het overschakelen op een veganistisch dieet is voor consumenten een pragmatische manier om hun persoonlijke impact op het klimaat te beperken.

Maar er zijn ook andere redenen voor een veganistische levenswijze. Bijvoorbeeld dierenwelzijn, gezondheid en een dreigend tekort aan landbouwgrond. Hoewel vooralsnog wetenschappelijk onbewezen, gaan er stemmen op dat een plantaardig dieet de symptomen van auto-immuunaandoeningen als reuma zou kunnen verminderen. In de Verenigde Staten lopen op dit momenten onderzoeken naar deze veronderstelling.

Flexitariër: stapje voor stapje
Overweeg je ook veganist te worden, maar lijkt het je in de praktijk lastig? BinnensteBuiten chef-kok Sharon geeft je tips!

• Begin je boodschappen bij de groenteboer. Sla uitgebreid in en maak een smaakvolle ovenschotel met groenten en brood. Dan mis je de slager echt niet.
• Zorg voor veel lekkere kruiden. Ga voor sterke smaakmakers zoals venkel of komijn en investeer in goede, zachte olijfolie. 
• Denk eens aan iets anders; ei-vrije mayonaise, kokosmelk in plaats van room in je pompoensoep of ga voor plantaardige kipstukjes of gehakt.

Weet ook, de meeste veganisten waren dit niet van de ene op de andere dag. Vaak wordt de stap naar veganisme voorafgegaan aan vegetarisme of flexitarisme: bewust geen of minder vlees eten. Behalve onze chefs heeft ook het Voedingscentrum handige tips voor een verantwoorde stap naar een plantaardig levenswijze.

Vandaag de dag zijn er voor veel dierlijke producten hoogwaardige vervangers te koop. Zo kunnen kaasliefhebbers zich plantaardig tegoed doen aan een smeuïg plankje en zijn er ontelbaar veel vleesvervangers op de markt die een sappige hamburger of knapperig worstje bij de boerenkool mogelijk maken. Wie zich verdiept in veganistisch koken, komt erachter dat je ook zonder deze vervangers ontzettend lekkere maaltijden op tafel kunt zetten. Bij BinnensteBuiten vind je genoeg inspiratie.